Het is iets waar ik me nog altijd ontzettend dankbaar voor voel: na mijn eerste, traumatische bevalling ging het geven van borstvoeding – als door een wonder – ontzettend goed. (Oké, niet helemaal door een wonder, maar daar kom ik later op terug.)
Want hoe langer ik werk met moeders die een heftige bevalling hebben gehad, hoe duidelijker het wordt: borstvoeding geven wordt daarna zelden een vanzelfsprekend verhaal. Het is vaak óók een strijd.
Moeders gaan keer op keer over hun eigen grenzen heen (of worden er overheen geduwd..) soms met heftige borstontstekingen of ander lichamelijk leed tot gevolg. En bijna altijd met als resultaat: veel eerder stoppen dan ze eigenlijk wilden. Puur omdat de strijd te veel werd.
En dán volgt vaak het hardste oordeel: hun eigen schuldgevoel.
En daar wil ik het over hebben. Want waarom is borstvoeding zó vaak zo’n strijd na een traumatische bevalling? En – minstens zo belangrijk – wat kun je doen als jij hier nu middenin zit?
Laten we nog even vóór die bevalling beginnen, want eigenlijk begint het daar al.
Tijdens je zwangerschap krijg je onvermijdelijk de vraag of je borstvoeding wil gaan geven. Wat de meeste moeders dan zeggen: “ik ga het proberen.” Dat klinkt misschien hoopvol (in ieder geval geen druk!), maar vaak ligt daaronder iets heel anders:
Borstvoeding is omringd met meningen (“breast is best!”), maar tegelijkertijd is er vanuit de zorg en maatschappelijk gezien maar zeer weinig steun om het daadwerkelijk te doen.
Die eerste dagen met je baby is alles nog wennen – en dan ligt er meteen een enorme druk op je: er móét genoeg melk zijn. Want als je baby te veel afvalt, oh wee. (Terwijl: iedere baby valt in de eerste dagen af én heeft dan nog helemaal geen grote hoeveelheden melk nodig – vanwege de aanwezige reserves en dat piepkleine maagje. Maar daar heeft niemand het over.)
Daarna is in het openbaar voeden nog steeds best ‘een ding’, partners vinden het vaak maar ingewikkeld, en als je aan het werk wil staat in veel gevallen een bezemhok op je te wachten om in te kolven.. Alles is ingericht op snel herstellen, terugkeren naar ‘normaal’, geen gedoe. En ja, laten we eerlijk zijn – borstvoeding lijkt (vooral voor de omgeving) al snel op meer gedoe dan hup, een flesje erin.
Daarbij leeft het idee dat borstvoeding en flesje absoluut niet te combineren zijn – waardoor je lijkt vast te zitten aan het één of het ander op het moment dat je je keuze maakt.
Al deze invloeden kunnen vooraf al veel stress geven over het voeden – nog voordat je bevalling die de stress nog eens enorm vergrootte.
Als je zelf een heftige bevalling hebt gehad, met een minder mooie start voor je kindje dan je had gehoopt, herken je misschien dat gevoel: dat borstvoeding iets goed kan (of moet) maken. Dat je er nu alsnog helemaal voor je kindje wilt zijn. Maar – dan blijkt dat ook dit niet vanzelf gaat.
De meeste moeders weten wel dat stress niet bevorderlijk is voor borstvoeding. Maar wat vaak níet bekend is: een traumatische bevalling zorgt ervoor dat je lijf overspoeld raakt met stresshormonen. (En die zijn de vijand van oxytocine = het hormoon dat je niet alleen nodig had voor de bevalling, maar ook voor borstvoeding).
Daarbij voelt misschien zelfs het huid-op-huid contact (dat onvermijdelijk is als je baby aan je borst ligt) helemaal niet fijn. En dan moet je de ontspanning vinden die nodig is om te voeden? Bijna een onmogelijke taak.
De druk om het te laten slagen wordt ondertussen steeds groter, je blijft over je eigen grenzen gaan en put jezelf helemaal uit.. Je baby is ook onrustig, want drinken gaat moeizaam (en hij of zij voelt jóuw spanning). Jij denkt: zie je wel, ik doe het niet goed. De stresshormonen stijgen nóg verder, de liefdeshormonen (oxytocine) zakken nog verder weg.
Tot het punt dat je wel móét stoppen en dit ontzettend veel verdriet doet. Wéér iets gemist dat je zo graag wilde. Het trauma verdubbelt. (Want dat is wat trauma rondom geboorte in feite is: gemis.) Vervolgens geven moeders zichzelf weer de schuld: dat het niet lukt, dat ze dit óók al niet goed doen. Maar die schuld ligt niet bij jou.
De verstoring komt van buitenaf. Tijdens de bevalling – en in de begeleiding daarna.
Tijd om even terug te komen op mijn eigen verhaal: ik heb ontzettend veel geluk gehad met de hulp die ik kreeg. Mijn kraamverzorgster keek naar míj – niet naar de melkproductie of de aanhaptechniek. Naar mij en hoe ik eraan toe was na die stressvolle en ingrijpende bevalling. Ze zei letterlijk: “Die kolf gaan we niet doen, dat is echt te zwaar voor je nu. Jij moet eerst op krachten komen. We geven af en toe wel een flesje bij als het nodig is.”
Ik besefte het toen nog niet, maar zij heeft daarmee mijn borstvoedingsavontuur gered. Ik kreeg de rust én de ruimte om eerst zelf te herstellen – en van daaruit kon ook de melkproductie op gang komen. Zo kon ik uiteindelijk mijn kleintje voeden op een ontspannen manier, precies zoals ík dat wilde.
Goede hulp bij borstvoeding kijkt dus niet alleen naar hoeveel melk er uit je borst komt, maar naar wat jij nodig hebt. En wat je baby nodig heeft. Het is liefdevol afgestemd op ‘alle partijen’.
Helaas is dit eerder uitzondering dan regel. De meeste ‘hulp’ die moeders krijgen, is vooral gericht op de melkproductie: lukt het al? Is het wel genoeg? Een voorbeeld: na de bevalling heeft meestal iemand binnen no time haar handen op je borst om je tepel bij je baby naar binnen te proppen. (Sorry voor de beeldende spraak – maar grote kans dat je dit herkent.)
En als het niet snel genoeg ‘op gang komt’, hup: de kolf erop en pompen maar. Alles moet werken, en wel nú. Meer stimulatie, meer druk, meer stress. En laat stress, zoals we al eerder bespraken, nou net funest zijn voor borstvoeding.
Dit is wat een medische blik doet: het kijkt niet naar jou in z’n geheel, maar naar je prestaties. En als je lichaam niet ‘functioneert’ zoals het hoort, dan ligt de schuld bij jou of bij je baby. (Of dit nu zo wordt uitgesproken of niet – die boodschap vóél je en hij duwt je onzekerheid precies de verkeerde kant op.)
Wat ik maar wil zeggen is: de hulp die je krijgt, is lang niet altijd helpend. Sterker nog: juist de ‘hulp’ zorgt zó vaak voor méér stress en méér onzekerheid. En dan gaat het gewoon mis.
Misschien voelt het nu niet zo, maar als jij worstelt met borstvoeding na een traumatische bevalling: je lichaam wéét echt hoe dit moet. Ook als het nu niet lukt.
Wat er waarschijnlijk aan de hand is: de natuurlijke processen tussen jou en je baby zijn ergens tijdens jullie start samen onderbroken. Door medische ingrepen, angst, een scheiding na de geboorte, of andere nare ervaringen. Je systeem is van slag en dát is wat je voelt. Maar dat betekent niet dat het allemaal verloren is:
Met genoeg rust, huid-op-huidcontact, veiligheid en onafscheidelijkheid tussen jou en je baby, kunnen de oxytocine niveaus weer stijgen. En als die liefdeshormonen weer gaan stromen, wordt voeden – of het nu aan de borst is of op een andere manier – vaak ineens veel zachter en fijner. In verbondenheid en samen.
Er is echt zóveel mogelijk, ook na een moeilijke start.
Wil je hier meer over weten? In mijn podcast praat ik samen met Brun Kuipers over de biologische processen achter borstvoeding – en hoe je, ook na een heftige bevalling, opnieuw kunt bouwen aan vertrouwen, verbinding én tevredenheid over hoe je je kindje voedt.
🎧 Luister hier de podcast-aflevering over borstvoeding na trauma.
En misschien is jouw borstvoedingstijd inmiddels (al lang) voorbij – maar doet het nog steeds pijn als je eraan terugdenkt. Omdat ook dát niet ging zoals je had gehoopt. En omdat je het gevoel blijft houden dat je jezelf – en je kindje – hebt teleurgesteld.
Blijf er dan niet mee rondlopen. In mijn bevallingstrauma hersteltraject vinden moeders rust bij hun bevalling én bij het gemis rondom borstvoeding. Je vindt meer informatie (én de verhalen van andere vrouwen) op: www.moederliefdecoaching.nl
How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen