Borstvoedingsthee: werkt het en wat is het advies?

Al eeuwen geleden gebruikten vrouwen allerlei soorten thee om de melkproductie te stimuleren. Maar: sinds een aantal jaar wordt het drinken van bepaalde thee tijdens het geven van borstvoeding afgeraden. In dit artikel duiken we dan ook in de borstvoedingthee: werkt het? Waarom wordt het afgeraden? En welke thee is wél veilig om te drinken?

Ook vroegen we lactatiedeskundige Céline Moly naar haar kijk op borstvoedingsthee.

Borstvoedingsthee: werkt het?

In veel culturen drinken vrouwen borstvoedingsthee om hun moedermelkproductie te stimuleren en de moedermelk te verbeteren. In die thee zitten verschillende kruiden zoals fenegriek, anijs, karwij, venkel, vrouwenmantel, citroen verbena, gezegende distel en kamille. Die kruiden zouden lactatie bevorderende eigenschappen te hebben. Echter is nooit wetenschappelijk bewezen dat borstvoedingsthee de melkproductie bevordert.

Sterker nog: volgens het het onafhankelijke onderzoeksbureau van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), BuRo, kan het drinken van borstvoedingsthee met venkel en anijs juist nadelige effecten hebben. In anijs en venkel zitten de stofjes estragol, trans-anethol en d-carvon dat in bepaalde concentraties giftig kan zijn, met name voor de lever. De studie waarop dit advies is gebaseerd, gaat uit van maximale blootstelling, gelijk aan 1 liter thee drinken per dag. Wanneer een moeder de stofjes inneemt, is het onduidelijk of en in welke mate die aan het kindje worden doorgegeven. Om die reden wordt borstvoedingsthee op basis van venkel of anijs nu ook afgeraden tijdens de zwangerschap en de periode waarin je borstvoeding geeft.

Als je een paar kopjes nuttigt, is het percentage van de stofjes dat bij je baby terechtkomt dus over het algemeen minimaal. ‘Het is dan ook goed je te realiseren dat de borstvoedingsthee die in de winkel ligt, een lage concentratie aan kruiden bevat’, aldus Céline. ‘Voor zuigelingen zijn de risico’s door blootstelling aan trans-anethol en d-carvon via de moedermelk van een moeder, die vanaf het eind van de zwangerschap en gedurende de borstvoedingsperiode één tot vier koppen borstvoedingsthee met anijs, venkel en/of karwij per dag drinkt, verwaarloosbaar.’

Voeding

Het overmatig gebruik van bepaalde voedingstoffen kan dus schadelijk zijn voor moeder en kind. In het algemeen streven we naar een gezond, evenwichtig voedingspatroon. Ook tijdens de zwangerschap is dat belangrijk. Alle voedingsstoffen die de moeder binnenkrijgt, worden doorgegeven aan de baby.

De navelstreng is de directe communicatie tussen een moeder en haar baby waardoor het beter is om bepaalde stoffen niet in te nemen (denk aan ongepasteuriseerde kaas of rauw vlees). Na de geboorte en tijdens het borstvoedingsproces zorgt de moedermelk voor directe bescherming van de baby en functioneert het als een zeef die de goede van de slechte stoffen afscheidt.  

Advies van RIVM

Hoewel tot twee jaar geleden het advies van het RIVM luidde aan zwangere vrouwen om maximaal twee koppen venkel- en anijsthee per dag te drinken, wordt het drinken van borstvoedingsthee nu helemaal afgeraden. Het gaat daarbij specifiek om thee die venkel en/of anijs bevat, andere soorten zijn niet schadelijk. Voor vrouwen die geen borstvoeding geven, geldt het advies om maximaal twee koppen per dag te drinken.

Het is als zwangere vrouw of vrouw die borstvoeding geeft, dan ook goed om te letten op de ingrediënten van thee. De term ‘borstvoedingsthee’ is namelijk niet vastgelegd in de wet waardoor er niet wettelijk is bepaald wat er in borstvoedingsthee zit. Dat betekent dat de ingrediënten per merk verschillen en het niet uitgesloten is dat de thee venkel, anijs of karwij bevat.

Eten van venkel en anijs

Mocht je venkel willen eten tijdens je zwangerschap of het geven van borstvoeding, dan is dat niet schadelijk voor jou en de baby. Het gaat daarbij om zo’n lage concentratie van aromastoffen dat gevaar is uitgesloten. Uit onderzoeken blijkt dat hetzelfde geldt voor het eten van beschuit van muisjes. Ook daar zitten veel minder schadelijke stoffen in dan in thee.

Ben je dol op anijs in je drankje? Dan is het goed om dit tijdens je zwangerschap en het geven van borstvoeding, te vermijden. Er is namelijk nog geen uitgebreid onderzoek gedaan naar anijs en de hoeveelheid aromastoffen die erin zitten.

Wel borstvoedingthee gedronken?

Mocht je nou tijdens je zwangerschap of tijdens het geven van borstvoeding thee hebben gedronken met venkel, anijs of karwij, dan is dat niet gelijk reden tot zorg. Het advies van het RIVM is vooral gebaseerd op voorzorg.

Mocht je je melkproductie willen stimuleren, neem dan contact op met een lactatiedeskundige. Bij How About Mom bieden we ook een borstvoeding cursus aan waarin onder meer uitgelegd wordt hoe je je melkproductie bevordert en behoudt, gegeven door een lactatiekundige.

Algemeen advies borstvoeding en thee

Het wordt aangeraden zowel tijdens je zwangerschap als tijdens het geven van borstvoeding, niet te veel cafeïne en/of theïne binnen te krijgen. Daarom luidt het advies om niet meer dan vier koppen thee per dag te drinken, afhankelijk van het soort thee.

Het is ook goed je bewust te zijn dat cafeïne niet alleen in thee zit, maar ook in bijvoorbeeld chocolade en koffie. Ben je benieuwd naar voeding tijdens je zwangerschap? Lees dan dit artikel.

Andere soorten thee tijdens zwangerschap en borstvoeding

We begrijpen dat het lezen van dit artikel de vraag oproept over andere soorten thee. Want wat mag je nog wel drinken tijdens je zwangerschap en het gevel van borstvoeding? Denk daarbij aan thee met salie of rooibos, vrouwenmantel, mariadistel, munt en frambozenblad? Hieronder delen we per type thee of het schadelijk is om te drinken tijdens je zwangerschap of het geven van borstvoeding.

Vrouwenmantelthee

Thee met vrouwenmantel wordt afgeraden te drinken tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding. Hoewel er geen grote onderzoeken naar vrouwenmantelthee zijn geweest, wordt het drinken van de thee uit voorzorg afgeraden. Het kruid heeft een samentrekkende werking op de baarmoeder waardoor er een risico bestaat dat de bevalling (vroegtijdig) wordt opgewekt.

Frambozenbladthee en saliethee

Voor frambozenbladthee geldt hetzelfde advies als voor vrouwenmantelthee. Ook dit kruid heeft een samenwerkende trekking op de baarmoeder en wordt afgeraden te drinken tijdens de zwangerschap. Hetzelfde geldt voor saliethee.

Rooibosthee en muntthee

Zowel rooibosthee als muntthee zijn niet schadelijk voor je gezondheid, ook niet tijdens je zwangerschap of het geven van borstvoeding. Je kunt beide kruiden dan ook prima drinken. Hetzelfde geldt overigens voor rozenbottelthee.

Fenegriek

Fenegriek is rijk aan mineralen en kan een krachtige werking hebben op de melkproductie. Het is een zogenaamd ‘galactogogum’. Soms is het even wennen aan de smaak, want fenegriek kan wat bitter qua smaak zijn. Je kunt het daarom met gember mengen voor een optimale werking.

Mariadistelthee

Mariadistel is een leverkruid waarnaar nog te weinig onderzoek naar is gedaan in relatie tot zwangerschap en borstvoeding. Artsen raden dan ook aan het zekere voor het onzekere te nemen, en mariadistelthee te vermijden.

Kaneelthee

Wie zwanger is en graag kaneelthee wil drinken, doet er goed aan maximaal één kopje per dag te drinken. Een kopje kan namelijk geen kwaad, meerdere wel. In kaneel zit namelijk het stofje coumarine dat schadelijk kan zijn voor de lever van het kindje in je buik.

Zoethoutthee en sterrenmunt thee

Ook voor zoethoutthee geldt dat je maximaal één kopje per dag mag drinken. Zoethout kan namelijk de bloeddruk verhogen waardoor de baby risico loopt minder zuurstof binnen te krijgen. Hetzelfde geldt voor sterrenmunt thee.

Bronnen: RIVM, KNOV, Voedingscentrum