Help! Ik heb stress over de eerste 1000 dagen

De afgelopen jaren groeit het wetenschappelijk bewijs dat de eerste 1000 dagen van een kindje cruciaal zijn voor het verdere leven. Zo, voel je de druk al oplopen, op jou als (aanstaande) moeder? Psycholoog en hechtingsexpert Tessa Goossens legt uit hoe die eerste 1000 dagen precies werken én hoe je die ervaren druk kan verminderen.

Het is waar dat een kindje met een betere start meer kansen heeft op een goede psychische en fysieke gezondheid, maar niet alles in het leven is maakbaar of beïnvloedbaar. Naast de leefomstandigheden van (aanstaande) ouders hebben ook leeftijd, genetische aanleg, leefstijl en medische omstandigheden een belangrijke rol bij de eerste 1000 dagen.

Het hoeft niet perfect, zou mijn belangrijkste boodschap zijn als we het hebben over de eerste 1000 dagen.

Wat zijn de eerste 1000 dagen?

De periode vanaf het moment van bevruchting tot de tweede verjaardag wordt gezien als de eerste 1000 dagen van het leven van een kind.

Wat gebeurt er tijdens deze eerste 1000 dagen?

In deze fase start het hechtingsproces, worden organen aangelegd en vormt zich het fundament dat een leven lang mee zal gaan. Zo bepaalt jouw dieet tijdens de zwangerschap voor een groot deel de voedselvoorkeuren van je kindje.

Maar ook hoe de bevalling verloopt, het wel of niet geven van borstvoeding en sociaaleconomische factoren hebben invloed op die eerste 1000 dagen. Gelukkig hoeven negatieve invloeden vaak niet permanent te zijn. Voor hechting – de band tussen baby en ouders – geldt bijvoorbeeld dat dit proces al start in de buik. Maar ook zijn warmte, aanraking, liefde en afgestemd zijn op je kindje in de eerste 1000 dagen, en natuurlijk daarna, essentiële ingrediënten voor een veilige hechtingsstrategie. De hechtingsstijl die je kindje in de eerste jaren van zijn of haar leven opbouwt, de manier waarop hij zich tot zichzelf en anderen verhoudt en hoe hij zich verbindt, heeft een grote invloed op toekomstige relaties en algeheel welzijn.

Als het niet loopt zoals je had gewild

Er alleen voor staan tijdens en na je zwangerschap, oud zeer uit je eigen kindertijd, een postnatale depressie, ongewenst zwanger raken en medische omstandigheden kunnen oorzaken zijn van een andere start dan je had gewild.

Ondanks dat een goede start en voorspoedige eerste 1000 dagen voor jou waarschijnlijk wenselijk zijn, is er geen man overboord als het anders gaat. Het leven van je kindje staat bol met momenten en situaties waarin jij verbinding kunt maken en eventueel kunt herstellen wat eerder (nog) niet lukte. Je daar echt bewust van zijn en niet te druk over maken, kan ook onderdeel zijn van een ontspannen eerste 1000 dagen.

‘It takes a village to raise a child’

In tegenstelling tot ouders in Afrikaanse en Zuid-Europese culturen, leven West-Europese gezinnen relatief meer geïsoleerd. We leggen een enorme druk in onze maatschappij op onze (kersverse) ouders. En we verwachten dat ouders alle verschillende rollen perfect integreren en uitvoeren, zoals aan een ‘goede’ ouder, werknemer, partner of vriend(in) zijn. Het alleen of met twee personen opvoeden van kinderen kan mede hierdoor veel vragen en aanvoelen als een uitputtingsslag.

Het idee dat we het allemaal alleen en perfect moeten doen is een illusie. Bovendien blijkt uit diverse onderzoeken dat kinderen die kunnen terugvallen op andere volwassenen dan alleen hun eigen ouders, veerkrachtiger en weerbaarder zijn. Opa en oma, andere familieleden, een sportcoach, de dansjuf, ouders van kinderen in de buurt, iedereen kan een medeopvoeder zijn in jouw ‘village’. Dit wordt ook wel allo-parenting genoemd. De Afrikaanse redenering is dat je vanuit verschillende perspectieven iets leert over het ouderschap. Daarnaast word je een meer ontspannen en gezelligere moeder als je het niet allemaal alleen hoeft te doen.

Wie kan helpen?

Ik zou je willen uitnodigen je (steun)systeem op te bouwen door aan te haken bij activiteiten op school, met andere ouders te praten op de kinderopvang of het schoolplein, in de buurt gemeenschappen op te zoeken, met je kindje naar zwemmen of sportclubs te gaan en online gelijkgestemden te ontmoeten. Maar vooral ook door hulp te durven vragen en te kunnen ontvangen. Je hoeft het niet alleen te doen, dus waarom zou je?

Wil jij als ouder leren wat belangrijke ingrediënten zijn voor een goede band en hechting met je kindje? Leer meer in de Cursus Building the Bond.