Relatietherapeut Rianne vertelt hoe je elkaar niet kwijtraakt na de komst van een kindje

Met de komst van een kleintje verandert er een hele hoop: niet alleen leer je jezelf als moeder kennen, maar ook de dynamiek tussen jou en je partner is anders. Volgens relatietherapeut en schrijver Rianne Roes worden die grote veranderingen vaak onderschat waardoor ouders  in een relatiecrisis belanden en elkaar dreigen kwijt te raken.

How About Mom spreekt Rianne over haar nieuwe boek Raak Elkaar Niet Kwijt waarin ze moeders en vaders handvatten geeft die nodig zijn om grip te krijgen op de veranderingen die je na de komst van een kind in je relatie kunt ervaren.

Je relatie na een kind

Dat Rianne vorig jaar besloot een boek te schrijven over de relatie tussen partners na het krijgen van een kind, is uiteraard niet zonder reden. ‘Toen ik zwanger was, ervaarde ik hoe intens veel veranderingen er plaatsvinden op het moment dat je in verwachting bent en ook daarna nog als de baby er eenmaal is’, vertelt ze. ‘Niet alleen bij jezelf, maar ook tussen de relaties die je hebt met de mensen en de wereld om je heen; zowel met je partner, maar ook met je vrienden en ouders is alles anders. Ik merkte dat ik – net als veel anderen – een denkfout had gemaakt: ik ging er vanuit dat ik mijn oude leven kon blijven leiden, maar dan mét kind. Maar die illusie sneuvelde al snel en ik hoop met mijn boek ouders die mate van shock te besparen.’

Die denkfout over het krijgen van een kind en het volhouden van het ‘normale leven’ ziet Rianne nu ook veel in de trajecten die ze aanbiedt aan koppels. ‘De komst van een kind zet je hele leven op z’n kop’, licht ze toe. ‘Je hebt maar 24 uur in een dag en zeker in de eerste maanden vraagt een kindje eigenlijk al die tijd je aandacht waardoor er geen tijd overblijft voor jou en voor je relatie. En dat terwijl je zelf ook nog moet wennen aan je nieuwe rol. Je moet bij de komst van een eerste kind echt nog groeien in je identiteit als vader of moeder. Ik had er bijvoorbeeld echt geen rekening mee gehouden dat ik haast geen tijd zou hebben om bij mezelf in te checken, laat staan bij m’n partner.’

Seks, intimiteit en gedeelde zorg

Dat het worden van vader en moeder voor veel verandering zorgt, legt Rianne uit aan de hand van een metafoor: ‘Ik beschrijf in mijn boek een krukje dat op drie verschillende poten staat: seks, intimiteit en gedeelde zorg. Deze drie poten zorgen ervoor dat de relatie (dus het krukje) stevig staat. Voor de komst van je kind kan het goed zijn dat alle drie de poten stevig op de grond staan en de kruk goed in balans is, maar met de komst van een kleintje verandert dat. Dan leunt de kruk meer naar gedeelde zorg en vaak minder naar seks en intimiteit. Dat is voor een tijdje niet erg, maar wanneer dat lang aanhoudt, begint je relatie instabieler te voelen.’

Dat het krukje van de relatie met de komst van een kind begint te wankelen, noemt Rianne volkomen normaal. ‘En dat is gelijk ook iets waarvan ik hoop dat (aanstaande) ouders zich bewust worden. Dat ze zichzelf kunnen geruststellen en niet meteen voorbarige conclusies trekken over de duurzaamheid van hun relatie’, vertelt ze. ‘Veel stellen raken verrast door alle veranderingen en de hevigheid daarvan en gaan daardoor aan zichzelf of hun relatie twijfelen. Want is het wel normaal dat we elkaar minder aanraken? Dat we elkaar soms even niet kunnen luchten of zien? Is het normaal dat ik mijn partner in zijn of haar ouderrol onaantrekkelijk vind? Die gedachtes zijn jammer, want die onzekerheid over hoe moeders en vaders zich zouden moeten voelen, zorgt voor een extra druk op jezelf en op je relatie.’

Deel je gevoel

Dat er weinig gesproken wordt over de verandering die een relatie doormaakt na het krijgen van een kind, is volgens Rianne grotendeels te wijten aan het taboe dat erop rust. ‘Er heerst een soort beeld in onze maatschappij dat we enkel maar dankbaar en gelukkig mogen zijn met een kind en vooral niet mogen klagen’, vertelt ze. ‘Het moet allemaal maar leuk zijn, maar dat is nou eenmaal niet haalbaar. Er zullen momenten zijn dat je het moederschap of je relatie vindt tegenvallen, maar dat betekent niet dat je niet meer dankbaar bent. Die waarheden en gevoelens kunnen prima naast elkaar bestaan en zijn juíst goed om uit te spreken.’

Het uitspreken van gevoelens en ervaringen noemt Rianne dan ook cruciaal voor het niet kwijtraken van je partner. ‘En dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want over ons gevoel praten is iets wat mensen lastig vinden’, aldus de relatietherapeut. ‘Maar juist door aan te geven wat je voelt, kunnen jij en je partner rekening met elkaar houden en weten wat er in elkaar omgaat. Heb je het idee dat jij altijd degene bent die er ‘s nachts uitgaat? Geef dat aan en bespreek hoe je meer balans kunt creëren. Zolang je partner niet weet wat er in jou omgaat, kan hij of zij daar lastig rekening mee houden. Het risico bij het niet uitspreken van dit soort gevoelens kan ertoe leiden dat je alles opkropt in je hoofd en geen oog meer hebt voor de mooie dingen die je partner doet. Je sluit je als het ware af voor de verbinding met je partner. De opgekropte irritaties maken dan dat je je partner jouw liefde of aandacht niet meer ‘gunt’ waardoor je in een patroon van passief agressief gedrag kunt vervallen.’

Grip verliezen

Weet dat het oké is als je ervaart dat je jezelf of je partner aan het verliezen bent. ‘Een kind zorgt nou eenmaal voor een totaal andere dynamiek in huis en door continu onszelf te veroordelen over hoe we ons voelen en nadenken over hoe we ons zouden móeten voelen, zullen we onnodig lijden’, vertelt Rianne. ‘Het is ergens ook een kwestie van accepteren dat die verandering niet terug te draaien is en dat sommige dingen niet te fixen zijn. Het is een gegeven dat je met de komst van een kind ook dingen verliest. Dat is niet erg, want je krijgt er heel veel voor terug, maar het is wel goed om je te beseffen dat er naast heel veel liefde ook een gevoel van verlies kan zijn na de komst van je kind. Je moet een deel van jezelf kleiner maken om de rol van moeder te kunnen uitoefenen en dat gaat ten koste van andere dingen.’

Wanneer je ervaart dat de relatie tussen jou en je partner anders wordt en wellicht verslechtert, is het volgens Rianne zaak om naast acceptatie, ook naar jezelf te kijken. ‘Je kunt iemand anders niet veranderen, maar jezelf wel. Het moederschap gaat daarom ook deels over het herontdekken van jezelf en het bewustzijn van de veranderingen die jij doormaakt. Zo merkte ik bijvoorbeeld dat mijn emoties sinds ik moeder ben zijn vertienvoudigd. Ik ben nog nooit zo dankbaar en gelukkig geweest, maar ook nog nooit zo gefrustreerd of verdrietig.’

Tips en adviezen

Volgens Rianne zijn er een aantal handvatten die kunnen helpen om de grip op jezelf en je relatie niet te verliezen. ‘Maar dat biedt geen garantie’, vertelt ze. ‘Het kan goed zijn dat mijn tips voor jou niet werken, maar twijfel dan niet aan jezelf.’

• ‘Check iedere dag even kort bij jezelf in. Ga na wat je voelt en ervaart en schrijf dat op. Neem al je gevoelens serieus en sta erbij stil. Wat vond je prettig vandaag en wat kon beter? Het accepteren van hoe je je voelt is heel belangrijk, want wanneer je jezelf bepaalde dingen kwalijk gaat nemen, maak je jezelf onnodig onzeker.’
• ‘Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, maar bespreek wat je voelt. Doe dat met een vriendin die jouw gevoelens begrijpt of praat erover met je partner. Het hoeft niet meteen een zwaar gesprek te zijn, maar delen wat je voelt is cruciaal om elkaar en ook jezelf te leren begrijpen in de nieuwe situatie met kind.’
• ‘Blijf elkaar aanraken en leer opnieuw je lijf en wat je fijn vindt ontdekken. Door de hormonen in je lijf kunnen bepaalde aanrakingen niet meer prettig voelen, maar onderzoek dat met jezelf en met je partner. Geef aan wat je fijn vindt en wat niet. Ga er niet vanuit dat de intimiteit en seksualiteit na de komst van een kind nog steeds hetzelfde is.’
• ‘Dit klinkt cliché, maar tijd voor elkaar maken is belangrijk. Juist door af en toe ook echt met elkaar te zijn, accepteer je de moeilijke momenten ook wat makkelijker. Zorg er dan voor dat je niet altijd wat gaat ondernemen, maar ook eens af en toe samen met elkaar op de bank ploft en echt met elkaar in gesprek gaat.’ Misschien deze weghalen en vervangen door:
• Blijf werken aan de relatie met jezelf. Als je meer emoties voelt dan je aankan. Als je voelt dat je niet meer goed bij je gevoel kunt. Als je merkt dat oude pijnen uit je eigen gezinssituatie de kop opsteken. Als je voelt dat je niet meer goed voor jezelf kunt zorgen. Blijf daar dan niet te lang mee rondlopen. Vraag om hulp.’

Meer lezen?
Liefde en luiers: zo houden andere moeders hun relatie goed als ouders

Het boek Raak Elkaar Niet Kwijt van Rianne Roes is onder meer via deze link te bestellen.