De voor- en nadelen van moeder worden op latere leeftijd

Jasmine Sendar maakte deze week haar zwangerschap bekend, ze is 47: “Wat ik zo gek vind in Nederland is dat er een bepaalde leeftijdsgrens is bepaald”. Ze gaf aan dat het lijkt dat je na je 42ste, hoe gezond en hoeveel eitjes je wellicht ook hebt, afgeschreven bent voor het moederschap. Is dat ook zo of lijkt het wellicht zo? Wat zijn de voor- en nadelen van moeder worden op latere leeftijd? Wij zetten ze op een rij. 

Leeftijd en vruchtbaarheid

Het is een feit: we worden steeds later moeder. Nederlandse vrouwen bevallen gemiddeld op hun 30,3 van hun eerste kind, blijkt uit cijfers van het CBS uit 2023. We willen over het algemeen graag een carrière maken, reizen, een huis kopen of andere zaken voordat we aan kinderen beginnen. Ook stellen mensen hun kinderwens soms uit door onzekerheid rond een woning of carrière.

Je vruchtbaarheid neemt af

Volgens de Wereldgezondheidorganisatie (WHO) kampt 1 op de 6 personen met uitdagingen als het gaat om vruchtbaarheid. Leeftijd speelt een rol in deze. De vruchtbaarheid neemt bij vrouwen vanaf 35 jaar relatief sterk af. En de kans op afwijkingen bij de baby neemt toe naarmate een vrouw op latere leeftijd zwanger wordt.

Desalniettemin zijn er genoeg voorbeelden van vrouwen bij wie het wel lukte. Denk aan Katja Schuurman die 44 was toen ze beviel van Coco en Eva Jinek was 45 toen ze beviel van haar tweede kindje. Er zijn dus zeker moeders waarbij het wel lukt, maar het kan ook misleidend zijn. De realiteit is: je meest vruchtbare periode is tussen je 20ste en je 25ste. De kans om zwanger te worden neemt na je dertigste af.

Maar ben je dan ook de beste moeder? Dat is voor iedereen anders. 

Voordelen van moeder worden op ‘latere’ leeftijd

Er zijn diverse onderzoeken gedaan naar moederschap op latere leeftijd. Als je wat ouder moeder wordt, kan dat op sommige fronten een voordeel zijn.

Meer rust in je hoofd (en in huis)

Moeders die op latere leeftijd kinderen krijgen, blijken gemiddeld emotioneel stabieler. Ze voelen zich zekerder in hun rol als moeder en hanteren in de opvoeding vaker een rustige, geduldige aanpak. Dat betekent minder schreeuwen, minder straffen en meer ruimte voor overleg, uitleg en verbinding. 

Volgens onderzoek uit 2016 zijn deze moeders ook vaker tevreden over hun leven en de keuzes die ze maken. Zeker weten waar je voor staat als ouder, en daar ook naar durven handelen: het maakt opvoeden vaak lichter.

Een vliegende cognitieve start voor je kind

Kinderen van oudere moeders scoren gemiddeld beter op cognitieve tests. Dat komt waarschijnlijk doordat deze moeders vaker hoger opgeleid zijn, meer levenservaring hebben en hun kinderen vaak opgroeien in een omgeving met meer aandacht, structuur en middelen.

Het gaat dus niet alleen om leeftijd, ook om de omstandigheden die daarmee samenhangen. Een kind dat wordt opgevoed door een moeder die stevig in haar schoenen staat en bewust tijd investeert, profiteert daarvan op allerlei vlakken

Oudere moeders leven gemiddeld langer

Misschien onverwacht, maar vrouwen die op latere leeftijd moeder worden, leven gemiddeld langer. Dat blijkt onder andere uit onderzoek gepubliceerd in het vakblad Menopause. Er zijn verschillende verklaringen voor: een gezonde vruchtbaarheid op latere leeftijd kan iets zeggen over je algehele gezondheid, en hormonen spelen mogelijk ook een rol in het vertragen van het verouderingsproces. Het moederschap als soort elixer voor een langer leven!

Meer vertrouwen in je eigen stijl

Waar jongere moeders soms worstelen met goedbedoelde adviezen en sociale verwachtingen, lijken oudere moeders vaker hun eigen koers te varen. Ze voelen minder druk om het ‘perfect’ te doen en laten zich minder leiden door wat anderen vinden. Dat zelfvertrouwen werkt door in alles: van het maken van keuzes rond werk en opvoeding, tot hoe je omgaat met twijfels en moeilijke momenten. Je weet beter wat bij jóú past, en dat maakt je veerkrachtiger als ouder.

Nadelen van moeder worden op ‘latere’ leeftijd

Er zitten niet alleen maar voordelen aan op ‘latere’ leeftijd een kindje krijgen. Het risico is dat als we blind afgaan op succesverhalen, we de realiteit uit het oog kunnen verliezen. De belangrijkste reden om niet ‘te’ lang te wachten, is een toename van medische risico’s:

Meer medische risico’s

Na je 35ste spreek je over een geriatrische zwangerschap (als je je dan niet op slag oud voelt…). De kans op complicaties zoals zwangerschapsdiabetes, een hoge bloeddruk of vroeggeboorte ligt hoger bij vrouwen boven de 35. Ook het risico op chromosomale afwijkingen, zoals het syndroom van Down, neemt toe met de leeftijd.

Vroedvrouw Margot geeft 15 tips bij een inleiding

Minder energie (en meer zorgen over de toekomst)

Waar je vroeger misschien nog fluitend een gebroken nacht doorkwam, voel je die nu wat langer. Oudere moeders geven vaak aan dat hun energieniveau anders is dan tien jaar geleden en dat kan impact hebben op hoe je het ouderschap beleeft. Daarnaast is er vaak een mentale belasting: je bent je bewuster van je leeftijd, denkt verder vooruit. Hoe oud ben ik als mijn kind 18 is? Ben ik er straks nog bij? Dat soort vragen kunnen soms zwaar wegen.

Je sociale kring is ergens anders

Als je op je 40e moeder wordt, zijn veel van je vrienden dat proces al jaren geleden doorgegaan. Dat kan best eenzaam voelen. De gesprekken lopen niet altijd gelijk op, en je zit simpelweg in een andere levensfase dan je omgeving. Daar staat tegenover: veel moeders bouwen juist dan nieuwe, diepe vriendschappen op met mensen die wél in dezelfde fase zitten. Maar dat kost tijd en energie en tja, daar kan het je aan moeder nogal eens aan ontbreken. 

Kinderwens vs. carrière: het schuurt soms

Voor veel vrouwen die pas later moeder worden, komt die keuze niet uit het niets. Het is vaak het resultaat van jarenlange investering in een studie, carrière of ander pad. Als je dan eenmaal moeder wordt, schuurt het soms: je bent gewend aan vrijheid, aan autonomie, aan regie. Ouderschap betekent loslaten van controle, tijd en planning. Dat kan even wennen zijn, zeker als je jaren zelf het tempo bepaalde.

Timing van het leven

Moeder worden op een later moment in je leven is geen plan dat iedereen begrijpt, maar wel eentje die steeds meer vrouwen bewust maken. Katja Schuurman noemde het ‘een cadeau van het leven, op precies het juiste moment’. Want misschien draait het moederschap uiteindelijk niet om perfecte timing, maar om wanneer jij er écht klaar voor bent. En dat is voor iedereen anders.