Je hoort soms dat de partner zich tijdens de bevalling machteloos heeft gevoeld bij de bevalling. Dat is natuurlijk hartstikke vervelend. Vaak wíllen partners heel graag ondersteunen en helpen, maar weten ze niet zo goed hoe. Daarom in deze blog: wat handvatten speciaal voor partners. Zodat hij/zij straks jouw ultieme steun en toeverlaat kan zijn en jullie er samen een onvergetelijke ervaring van kunnen maken. Stuur dit artikel dus vooral even door aan hem of haar.
Hoe meer je tijdens de zwangerschap met elkaar praat over hoe jullie de bevalling voor je zien, hoe beter beslagen jullie straks ten ijs komen. Wat voor bevalling zouden jullie graag willen, waar zie je tegenop, wat kan jou helpen en wat niet? Welke houdingen spreken jullie aan? Het kan gek voelen, maar als je van tevoren vast wat houdingen hebt uitgeprobeerd, weet je wat jullie straks kunnen gaan inzetten. En doordat je de houdingen al een keer hebt geoefend, verloopt alles straks een stuk makkelijker.
Zorg voor jezelf
Ok, jullie zijn helemaal voorbereid. En dan is de bevalling daar! Een bevalling is voor veel aanstaande ouders een intense ervaring. Natuurlijk voor jouw vrouw of vriendin die jullie kindje op de wereld gaat zetten, maar zeker ook voor jou. Je weet van te voren niet hoe alles gaat lopen en hoe lang het gaat duren. En er zullen zich misschien spannende momenten voordoen. Daarom is het allerbelangrijkste advies aan partners: zorg voor jezelf! Vergeet niet te eten en te drinken en neem – op de momenten dat dit kan – je rust. Alleen zo kun jij er helemaal voor je partner zijn. Want tijdens een bevalling ben je als partner soms rustbewaarder, ‘oxytocinehoeder’, ademcoach, mental coach, woordvoerder, cateraar én fotograaf tegelijk. Ik durf te wedden dat je nog nooit zo’n pittige job hebt gehad. Daarom is het extra belangrijk om jezelf in acht te nemen.
Rustbewaarder
Als jij tijdens de bevalling rustig kunt blijven, heeft dat een enorm positieve invloed op jouw vriendin of vrouw en hierdoor op het hele geboorteproces. Het stresshormoon adrenaline remt de weeën en is ‘besmettelijk’. Als je merkt dat adrenaline bij jou de overhand neemt, vraag dan even aan de verloskundige, verpleegkundige of gynaecoloog om de zorg voor je partner over te nemen en neem even een moment voor jezelf. Al is het een wandelingetje op de gang of ga je vijf minuten op het toilet zitten om een paar keer heel diep adem te halen: hierna kun je weer dat fijne rustpunt voor je geliefde zijn.
Oxytocinehoeder / sfeermaker
Bij een soepele bevalling spelen hormonen een hele belangrijke rol. De hoofdrol is voor oxytocine. Het hormoon dat zorgt voor effectieve weeën. Oxytocine laat zich echter niet zomaar zien. Het wordt ook wel het ‘verlegen’ hormoon genoemd. Oxytocine houdt van aanraking, lieve woorden, ontspannende muziek en gedimd licht. Door voor deze omstandigheden te zorgen, kan oxytocine goed vrijkomen en de bevalling versoepelen.
Verder is je vrouw/vriendin tijdens de bevalling extreem gevoelig voor geur: dus neem pepermuntjes, deo en een schoon shirt mee.
Ademcoach
Als er één ding is, wat je als vrouw/vriendin door de weeën heen kan slepen, dan is het wel de ademhaling. Het kan voor haar heel bemoedigend zijn als je je samen door de weeën heen kan ademen. En als je partner haar ademhaling even helemaal kwijt is tijdens een pittige wee, help haar dan door samen met haar diep in te ademen en rustig en lang weer uit. Op deze manier geeft ze haar lijf het signaal dat alles ok is en is de pijn van de weeën beter te verdragen.
Fysieke steun
Het kan soms heel fijn zijn – als je geliefde rugweeën heeft – om met twee handen tegen de onderrug te duwen. Dit noem je tegendruk. Tussen de weeën door, verdwijnt de pijn naar de achtergrond en kun je je vrouw/vriendin helpen ontspannen door bijvoorbeeld een massage van haar schouders of voeten. Hoe meer ze tussen de weeën kan ontspannen, hoe beter de weeën hun werk kunnen doen. Ook is het goed als je haar af en toe herinnert aan het wisselen van houding. Dit zorgt ervoor dat jullie kindje de ‘reis’ door het bekken makkelijker kan maken.
Mental coach
Bevallen wordt wel eens vergeleken met het lopen van een marathon. Een topprestatie dus die misschien momenten kent waarop je partner het niet meer ziet zitten. Met de juiste woorden kun je haar dan aanmoedigen om door te zetten en niet veel stil te staan bij hoe pijnlijk die laatste wee was en hoe lang het allemaal nog gaat duren. Moedig haar dus aan met bijvoorbeeld ‘jij kunt dit’, ‘goed zo: houd dit vol’ en ‘dat was weer een wee: weer een stapje dichterbij ons kindje’. Bespreek van tevoren met elkaar welke woorden jouw vrouw/vriendin kracht kunnen geven. Bijna elke vrouw roept tijdens de bevalling wel een keer dat ze dit niet meer kan / wil / volhoudt. Probeer haar dan te laten voelen dat je in haar gelooft en dat ze het kan. Maar overdrijf dit niet, want als ze eenmaal heeft besloten dat ze graag pijnstilling wil, is het fijner als je haar hierin steunt dan haar probeert te overtuigen dat ze het best zonder pijnstilling kan.
Woordvoerder
Vaak geeft het bevallende vrouwen veel rust als hun partner de rol van woordvoerder richting het zorgpersoneel vervult en jullie wensen kenbaar maakt. Op die manier kan zij zich helemaal overgeven aan het geboorteproces. Dus overhandig de mensen die bij de bevalling zijn jullie geboorteplan (en leg ook wat printjes in de (verlos)kamer) zodat iedereen op de hoogte is van jullie geboortewensen.
En wordt er een interventie voorgesteld, dan is het fijn als jij het hoe en waarom kan uitvragen. Vragen die je kan stellen zijn:
Op die manier hoeft je vrouw/vriendin alleen nog maar na te gaan wat zij denkt/voelt wat het beste is en kunnen jullie samen (met het zorgpersoneel) een keuze maken. Deze methode om beslissingen ‘eigen’ te maken, wordt de BRAIN-methode genoemd (Benefits Risks Alternatives Intuition Nothing).
Als je vrouw aan het bevallen is, raakt ze als het goed is in een soort bubbel. De combinatie van oxytocine en endorfine zorgt ervoor dat jouw geliefde zich beter kan afsluiten van de buitenwereld en minder pijn, ongemak en schaamte ervaart. Het stellen van moeilijke vragen kan deze bubbel verstoren, dus hoe minder je haar vraagt (vooral tijdens een wee) hoe beter.
Eigenlijk is het vooral de kunst om zoveel mogelijk zonder woorden te communiceren. Als jij haar bijvoorbeeld tegendruk geeft en ze duwt haar rug nog meer tegen jouw handen, wil ze waarschijnlijk sterkere tegendruk.
Sanne Ravensbergen is doula, zwangerschaps-, geboorte- en newborn-fotograaf en oprichter van Stories of New Life.
