Risico op zwangerschap vaak niet goed ingeschat door vrouwen die voor abortus kiezen

Het aantal abortussen is de laatste twee jaar flink gestegen, tot het hoogste niveau in veertig jaar tijd. Veel vrouwen die voor abortus kozen, dachten dat de kans om zwanger te worden klein was. Of ze gebruikten natuurlijke anticonceptie-methoden en dachten daardoor beschermd te zijn. ‘Vrouwen zijn echt geschokt vanwege die zwangerschap. Terwijl de app had aangegeven: je bent vandaag niet vruchtbaar.’

Kenniscentrum Rutgers deed onderzoek naar de anticonceptiemethoden die door vrouwen gebruikt worden voordat ze voor een abortus kiezen. 422 vrouwen vulden een vragenlijst in die inzicht gaf in de methoden die ze gebruikten om een zwangerschap te voorkomen.

Kans op een zwangerschap

41 procent van de vrouwen die een abortus onderging, gebruikte geen enkele methode om een zwangerschap te voorkomen. 44 procent van de vrouwen dacht dat de kans om zwanger te worden klein was.

Bij 3 op de 4 vrouwen die wel anticonceptie gebruikten, ging er iets mis met de methode of werd de methode verkeerd gebruikt. 32 procent van de vrouwen die anticonceptie gebruikte voorafgaand aan abortus, hield de vruchtbare dagen bij met een app of door temperatuur-meting.

App voor natuurlijk anticonceptie ‘misleidend’

Raïna Brethouwer, voorzitter van het Nederlands Genootschap van Abortusartsen, ziet dat een groot deel van de vrouwen in haar spreekkamer de vruchtbaarheid onderschat. ‘Op social media wordt lovend gesproken over natuurlijke methoden van anticonceptie, maar er wordt niet duidelijk gewaarschuwd dat deze methoden niet perfect zijn en dus niet 100 procent betrouwbaar. Daarom zijn vrouwen soms erg ontdaan vanwege een ongeplande zwangerschap, want de app zei toch dat ze ‘niet vruchtbaar’ waren?’, zegt Raïna tegen RTL.

Zij noemt apps die natuurlijke en hormoonvrije anticonceptie bieden zelfs misleidend. ‘Er staat in die apps bijvoorbeeld ‘niet vruchtbaar’ op dagen dat je geen eisprong hebt, maar dat klopt feitelijk niet. Je blijft vruchtbaar, maar de kans op een zwangerschap varieert tijdens je cyclus. De bewoording is dus niet goed en misleidend.’

‘Ovulatie is geen exacte wetenschap’

Je eisprong en ovulatie zijn geen exacte wetenschap, vertelt fertiliteitsarts Jolijn Huisman. Stressniveaus, (extreme) sporten, voeding: het zijn slechts drie factoren die invloed kunnen hebben op je cyclus. Schommelingen per maand zijn normaal en variatie is normaal. Als jij dan dus vertrouwt op je eigen metingen en ervan uitgaat dat je ‘altijd’ een cyclus van 28 dagen hebt, dan kan je opkijken als die meting niet klopt. 

Dat ondervond ook Lisa van Cuijk, nu zwanger van haar tweede: ‘We deden de natuurlijke anticonceptiemethode: dat kan in principe ook, omdat ik mijn ovulatie en ongesteldheid altijd heel goed voel aankomen. Maar deze keer blijkbaar niet.’

Gebruik van de anticonceptiepil daalt

Anticonceptie met hormonen, zoals de pil of het hormoonspiraaltje, zijn veiliger in het voorkomen van een zwangerschap dan natuurlijke anticonceptie. Toch daalt het gebruik van de pil. In het onderzoek van Rutgers gaven vrouwen aan dat ze het liefst geen hormonen wilden slikken (42 procent) of ze vertelden last van bijwerkingen te hebben van anticonceptie (30 procent).

Vrouwen denken steeds vaker dat hormonen ‘slecht’ zijn. Ze baseren dat ‘op informatie van anderen, bijvoorbeeld een influencer die haar persoonlijke verhaal deelt. Dit is een individuele case, terwijl we uit onderzoeken weten dat hormonen voor veel vrouwen wel goed werken’, zegt Raïna tegen RTL.

Influencer Nina Pierson bevallen van vierde kind: ‘Aan tweede leg begonnen’

Meer voorlichting en kennis

Gynaecologen en onderzoekers zijn het eens: meer voorlichting is nodig. Niet dat de natuurlijke anticonceptie moet worden afgeraden, maar het is wel belangrijk dat vrouwen weten waar ze op kunnen letten. En welke anticonceptie bij hen past. Dat hoeft niet per se de meest betrouwbare methode te zijn, als je daar dan wel bewust voor kiest.

Zo zegt onderzoeker Jenneke van Ditzhuijzen in de Volkskrant: ‘Laten we niet het beeld creëren dat je dom bent of te weinig weet als je onbedoeld zwanger raakt. Dat kan iedereen overkomen, ook vrouwen die alles weten over vruchtbaarheid.’

‘Kennis is essentieel als je een onbedoelde zwangerschap wil voorkomen’, zegt Renee Finkenflügel, onderzoeker bij Rutgers. ‘Zowel over de verschillende methoden en hun voor- en nadelen, als over vruchtbaarheid en je cyclus. Die kennis schiet tekort, maar kan ook negatief beïnvloed worden door onjuiste informatie via sociale media, vrienden en familie.’

Op Thuisarts en op de website anticonceptie.nl lees je over de verschillende anticonceptiemethoden en vind je een handige keuzehulp.

Meer lezen?

Zo werken menstruatie en ovulatie apps

Sanne Hans (Miss Montreal) openhartig over abortus