Diastase. Als ik aan (zwangere) vriendinnen vraag of zij dit woord kennen, dan weten we allemaal dat het iets met je buikspieren te maken heeft en dat je erop moet letten tijdens en na je zwangerschap. Maar daar eindigt de kennis wel. Tijd om daar wat verheldering in te brengen.
Bij diastase denken de meeste vrouwen aan hun buikspieren. Diastase is echter een bindweefselprobleem. Het probleem ontstaat doordat het bindweefsel wat tussen de twee helften van je voorste buikspieren zit tijdens de zwangerschap is uitgerekt. Dit bindweefsel wordt de linea alba genoemd.
De linea alba heeft een zelfherstellend vermogen. Daardoor zou je na de zwangerschap geen ruimte meer tussen de twee helften van je voorste buikspieren moeten voelen of zien. Dit werkt alleen niet altijd zo. Soms geneest de linea alba niet goed en is er sprake van een diastase. Door zo’n diastase mist de linea alba spanning en dat is lastig, want de linea alba kun je beschouwen als een centraal punt dat alle spieren in je buik met elkaar verbindt. Als je niet genoeg kracht kunt zetten op dit middelpunt, dan wordt de kracht ook niet goed verdeeld over je romp en kun je bijvoorbeeld meer lage rugpijn ervaren of bekkenbodemklachten ervaren.
Is er vijf jaar na de bevalling nog iets te doen aan urineverlies?
Naast pijnklachten kun je een diastase ook zien en voelen. Zo hou je een buikje over (en lijk je soms nog steeds een paar maanden zwanger), ziet je navel eruit als een diep gat of valt er een stukje huid over je navel heen. De ruimte tussen je buikspieren voelt zacht en er kunnen een aantal vingers ingeduwd worden.
Veel vrouwen denken automatisch dat ze diastase hebben, maar dat hoeft niet zo te zijn. Een postpartum lichaam heeft minimaal acht tot twaalf weken nodig om te herstellen na de bevalling. Als je borstvoeding geeft kun je door de hormonen in de lichaam hier nog een aantal weken of maanden bij tellen.
Als je wilt kijken of diastase hebt dan gaat het er niet alleen om hoe breed de ruimte is tussen de buikspieren, maar ook – of eigenlijk vooral – wat de diepte ervan is. Die diepte zegt namelijk iets over in hoeverre je gehele core geactiveerd wordt als je je buikspieren aanspant.
Tussen de 6 en 8 weken na de bevalling is het in orde om een tot twee vingers tussen je buikspier-helften te kunnen steken.
Als er teveel schade is moet je je lichaam de ruimte geven om te herstellen door middel van rust, goede beweging en oefeningen. Zo kan het bindweefsel vanzelf weer steviger en dikker worden. Dat kost tijd.
Helemaal je buikspieren met rust laten is geen goed idee. Het bindweefsel heeft wel wat stress nodig om te herstellen. Vergelijk het met een knieoperatie, dan wordt ook aangeraden om je knieën rustig aan weer te gaan belasten. Maar bouw het sporten na de bevalling rustig op en ga niet binnen drie weken weer volop squaten en hardlopen.
Dat rust houden en goed bewegen, da’s soms makkelijker gezegd dan gedaan. Je tilt natuurlijk je baby op en gebruikt je buikspieren onbewust en bewust. Daarom is het verstandig om je bewust te zijn van je ademhaling, aanspanning van je buikspieren. In de How About Mom app vind je de module ‘Veilig sporten en bewegen’ met instructievideo’s van postnataal trainers.
En hoe zit het met buikspieroefeningen, moeten we dat juist doen of laten? Niet alle buikspieroefeningen zijn slecht, maar je kunt met slechte oefeningen de genezing van de diastase absoluut tegen werken of het probleem zelfs erger maken. Een veilige oefening om te doen is op je rug liggen met je voeten op de grond en vervolgens één voor één je been optillen. Een andere optie is de sideplank.
Of je nu een jaar geleden of zes jaar geleden bent bevallen: in de meeste gevallen en met goede begeleiding is een diastase te genezen. Afhankelijk van de intensiteit van de diastase zul je mogelijk specifieke oefeningen moeten doen en aan de slag met het verbeteren van je houding, maar het is dus geen verloren zaak. Zelfs maanden of jaren na de bevalling. Met gerichte oefeningen en meer focus op je houding in het algemeen zul je na een aantal maanden verschil moeten merken.
Merk je te weinig verschil, dan doe je er goed aan om extra hulp in te schakelen van onder andere een bekkenbodemfysiotherapeut en een trainer met verstand van postnatale fitness. Die kan voorstellen om een echo te maken, om de diastase goed te onderzoeken en vervolgens jou te adviseren.
