© 2024 // How About Mom
Welke nieuwe moeder we ook spreken, we delen allemaal dezelfde verbazing over de periode na de bevalling. Alles wat er met je lichaam gebeurt in de dagen na de bevalling, en het gevoel dat jij de enige bent die al die dingen meemaakt en voelt. Geen zorgen: als je het bloedverlies, die gekke slappe buik of dat zware gevoel tussen je benen deelt met ons of andere moeders, is het een feest der herkenning. Nou ja, feest…
Iedere vrouw is uniek, en iedere vrouw heeft een unieke, eigen postpartum ervaring. Misschien heb jij veel meer of minder last van bepaalde klachten dan jouw vriendin of schoonzusje. Om (aanstaande) moeders voor te bereiden op alles wat je kunt ervaren, hier een zo compleet mogelijk overzicht van je lichaam na de bevalling. Jep, de ongecensureerde versie!
Kon je weeën nog wel aan omdat ze een goed doel hadden, die naweeën lijken gewoon pure pesterij. Ze hebben gelukkig ook een functie. Naweeën helpen bij het samentrekken van de baarmoeder en dat is nodig om weer te krimpen en bloedverlies te stoppen. Tijdens het borstvoeden kun je de naweeën sterker voelen door het hormoon oxytocine dat aangemaakt wordt tijdens het voeden.
Oxytocine heeft een positief effect op het samentrekken van je baarmoeder. Je kunt paracetamol slikken om de pijn wat te verlichten, maar overleg dit zelf even met jouw huisarts, verloskundige of kraamhulp. Een kruik of warme douche kan ook helpen. Een tip van kraamhulp Monique: ga vóór elke voeding even plassen. Een lege blaas zorgt voor minder naweeën.
Door de druk die erop is komen staan tijdens de bevalling, kan je vagina de eerste dag of dagen opgezwollen zijn. Het kan dik aanvoelen down under en een donkerdere kleur hebben. Wat kan helpen: kijk er zelf even naar. Pak een spiegel en kijk tussen je benen. Je kunt ook een foto maken met je telefoon. Vaak voelt het veel erger dan het is. Herhaal dit na een dag of drie nog eens, dan is het herstel van je vagina duidelijk zichtbaar. Is er iets waar je over twijfelt, trek aan de bel.
Als je hechtingen hebt gehad (vanwege knippen of scheuren), dan kun je na een dag of 4 of 5 een wat trekkerig gevoel krijgen. Voelen je hechtingen niet fijn? Geef dit aan bij je verloskundige zodat ze dit voor je na kan kijken. In principe laten de hechtingen vanzelf los, maar soms kunnen ze eerder los worden gemaakt.
Plassen doet de eerste paar dagen vaak pijn: je kunt een branderig gevoel ervaren. Het helpt dan om met een flesje water te spoelen of bijvoorbeeld onder de douche te plassen. De pijn hoort geleidelijk aan af te nemen. Bij vrouwen die een katheter hebben gehad tijdens de bevalling komt het vaker voor dat ze een blaasontsteking krijgen. Twijfel je hierover, laat dan even een urineonderzoek doen.
Het is normaal om in de eerste weken last te hebben van (licht) urineverlies, bijvoorbeeld als je niest, lacht of springt. Bekkenbodemspieroefeningen kunnen helpen om hier weer controle op te krijgen. Ook dit hoort op den duur over te gaan. Heb je het idee dat de klachten niet minder worden, dan is een bezoek aan een bekkenbodem-fysiotherapeut een goed idee.
Een puber is er niets bij. Onder invloed van de hormonen die door je lijf gieren kun je veel gaan zweten na de geboorte. Zelfs als lig je stil in bed. Sterker nog: vaak is het ‘s nachts het ergst en kun je makkelijk met een doorweekt shirt (en niet van de melk…) wakker worden.
Het is volkomen normaal om tot zes weken na de bevalling bloedverlies te hebben. Het hoort geleidelijk aan minder te worden. De eerste paar dagen kun je niet zonder die grote kraamverbanden, die voelen alsof je een opgerolde handdoek tussen je benen draagt. Daarna kun je meestal overstappen op normaal maandverband of inlegkruisjes (tip: de 100% katoen variant kiezen).
De eerste dagen kun je naast ‘gewoon’ bloedverlies ook bloedstolsels, een soort propjes bloed, verliezen. Deze variëren van kleur – helder rood tot donkerbruin – en formaat en je kunt er best van schrikken als het een groot stolsel is. Is het bloedstolsel dat je verliest groter dan de palm van je hand, meldt dit dan aan je kraamhulp of verloskundige.
Als je borstvoeding geeft, kun je na het voeden extra bloeden of vloeien. Dit heeft ermee te maken dat tijdens het voeden onder invloed van oxytocine de baarmoeder samentrekt. Als je na je kraamtijd langzaam wat meer in beweging komt, kun je ook merken dat je ineens weer wat meer bloedverlies hebt.
Gemiddeld verlies je bij de bevalling zo’n 500-800 millimeter bloed, Bij meer dan 1 liter is er sprake van overmatig bloedverlies. Afhankelijk van de hoeveelheid bloed die je bent verloren, kun je je in de dagen na de bevalling slap of futloos voelen of duizelig zijn zodra je te snel opstaat. Het is daarom belangrijk om goed en ijzerrijk te eten in de eerste weken na de bevalling.
Heb je het gevoel dat deze klachten niet minder worden? Blijf daar dan niet te lang mee rondlopen en laat controleren of je een ijzertekort hebt via de huisarts.
Laten we het niet mooier maken dan het is: de angst om te poepen nadat je bent bevallen is real. Jep… Gelukkig heeft de natuur daar iets moois op verzonnen. Het duurt vaak weer een paar dagen na de bevalling voordat je weer moet poepen. Ga direct naar de wc als je voelt dat je moet.
Het is wél van belang dat je zorgt dat je niet geconstipeerd (verstopt) raakt. Daarom is het belangrijk om voldoende te drinken en vezelrijk te eten. Bijvoorbeeld met voldoende groente en fruit, wat extra pruimen of gebroken lijnzaad. Neem de eerste keer de tijd, en probeer niet te hard te persen.
In dezelfde leuke categorie: aambeien. Sommige vrouwen hebben hier al last van tijdens hun zwangerschap, anderen pas na de bevalling. Door de druk op de anus tijdens het persen kun je aambeien krijgen. Voldoende vezels binnen krijgen en water drinken zorgen ervoor dat je ontlasting minder hard (en pijnlijk) is en je ook minder hard hoeft te persen.
Aambeien kun je – net als de zwellingen of hechtingen bij je vagina – koelen met (zelfgemaakte) ijskompressen om de pijn wat te verzachten. Overleg als je veel last hebt van aambeien met je verloskundige, kraamhulp of huisarts zodat je eventueel iets voorgeschreven kan krijgen. Een tip van de kraamverzorg: neusspray op de aambeien ‘sprayen’. Klinkt misschien gek, maar het schijnt goed te werken omdat neusspray een vaatvernauwende werking heeft.
In je hele lichaam kun je spierpijn hebben na de bevalling. Je hebt natuurlijk ook een enorme fysieke prestatie geleverd, dus het is niet zo gek dat je spieren daarop reageren. Zorg dat je een goede houding hebt bij het tillen van je baby (in en uit bed, bij het verschonen). En de spierpijn is een goede reden om in die eerste dagen en weken af en toe een massage te vragen. Je hebt het verdiend!
Nog een plek waar je pijn kunt hebben na de bevalling: je stuitje. De pijnklachten bevinden zich vaak in en rondom het stuitje, soms kan het zelfs uitstralen naar je onderrug. De pijn is er vooral bij het zitten, maar ook bij opstaan of wanneer er druk op komt. Heb je het idee dat de pijn niet geleidelijk aan minder wordt? Ga ook dan eens langs bij de bekkenbodemfysiotherapeut om je na te laten kijken.
Naast je stuitje kun je natuurlijk klachten hebben aan je bekken na de bevalling. Deze bekkenpijn is een pijn rond je schaambeen en (vaak) een instabiel gevoel in het bekken. Sommige vrouwen omschrijven het gevoel alsof er een bal tussen hun benen zit. Ook hiervoor geldt dat je liever te vroeg dan te laat een bekkenbodemfysiotherapeut laat meekijken (ik heb 2 dagen na de bevalling thuis een afspraak gehad en dat was heel erg waardevol).
Door de druk van het persen kunnen er bloedvaten in je gezicht, meestal rond of zelfs in je ogen, springen. Daar krijg je kleine bloeduitstortingen van. Dat is misschien even een gek gezicht, maar het trekt vanzelf weg.
Bij de ene vrouw gaat het sneller dan bij de ander, maar je buik voelt hoe dan ook in de eerste uren en dagen na de bevalling anders aan en ziet er ook nog anders uit. Hoewel de baby en al het vruchtwater eruit zijn, moet de baarmoeder weer naar zijn natuurlijke formaat slinken. Je buik kan ook wat beurs aanvoelen of gevoelig zijn. Alle organen moeten weer op zoek naar hun oude plek. Je kunt wat buikpijn hebben of het kan ‘rommelen’ in je buik (met charmante scheetjes als gevolg…). Het dragen van stevig ondersteunend ondergoed kan fijn zijn in de eerste weken. Dan voelt je buik niet zo zwaar, leeg en los.
Misschien heb je het tijdens je zwangerschap al eens gemerkt, misschien pas na de bevalling of in de dagen erna, maar het eerste wat je borsten aanmaken is een soort gele vloeistof, genaamd colostrum. Dit is een geconcentreerd, voedingsrijk superfood voor je baby, waar hij of zij slechts een paar druppels van nodig heeft in het begin om verzadigd te zijn. Hoewel je de baby direct na de bevalling kunt aanleggen, duurt het doorgaans tot dag drie of vier voordat de melkproductie op gang komt. Dat heeft als gevolg twee borsten die voelen (en eruit zien) alsof ze op knappen staan. Nope, geen pretje. Koolbladeren of koude zoogcompressen kunnen in ieder geval verlichting bieden.
Je tepels kunnen in de eerste week (of weken) ontzettend gevoel zijn of zelfs pijnlijk aanvoelen doordat ze moeten wennen aan het krachtige en gulzige zuigen van de baby. Zorgen dat je de baby goed aanlegt is van belang. Verzorg je tepels daarnaast met een crème op basis van lanoline. Een gouden tip: maak een afspraak met een borstvoedingsconsulent of lactatiekundige, die mee kan kijken en advies kan geven bij borstvoeding en problemen bij voeden. Het is slim om alvast de polis van jouw zorgverzekering te checken om te zien of hier een gehele of gedeeltelijke vergoeding voor is.
Heb je een keizersnede gehad, dan zijn er nog een paar specifieke klachten die jij kunt ervaren. Besef dat een keizersnede een grote buikoperatie is en dat rusten hierna het allerbelangrijkste is. Je zult je energie moeten verdelen. Je kunt (veel) pijn hebben aan je buik door de snee die er tijdens de operatie is gemaakt, het opzij schuiven van je buikspieren en de wond in je buik. De hechtingen kunnen een trekkerig gevoel geven, maar ook jeuken. Door de operatie kunnen je darmen een tijdje van slag zijn, waardoor je last van krampen kunt hebben. Door de narcose kun je je direct na de operatie, maar soms zelfs tot een paar dagen erna, wat misselijk en bibberig voelen. Net als bij een vaginale bevalling heb je last van bloedverlies.
Als je borstvoeding wilt geven, is het na een keizersnede vaak even zoeken naar een goede houding om dit te doen zonder dat je te veel pijn hebt. Zorg dat je hier goed in geholpen wordt door de kraamhulp of door een lactatiekundige.
Tijdens de keizersnede krijg je een blaaskatheter. Deze wordt er meestal de dag erna weer uitgehaald. Daarna kun je zelf naar het toilet. Dit kan pijnlijk zijn, dus het is belangrijk dat je rustig de tijd hiervoor neemt en goed ontspant, zodat je je blaas helemaal leeg maakt. Hoewel het idee van poepen je misschien nog tegen staat, is het wel belangrijk dat je je darmen weer op gang brengt. Het is essentieel om goed vezelrijk te eten en bij aandrang wel naar het toilet te gaan. Neem de tijd, ontspan je bekkenbodem en probeer niet te hard te persen.
Ook na een keizersnede geldt dat als je klachten blijft houden, zoals een verminderde stabiliteit, pijn in je bekken of problemen met je plassen of poepen, het aan te raden is om contact op te nemen met je huisarts of bekkenbodemfysiotherapeut.
All the feels… Veel cursussen en verloskundigen bereiden je alvast voor op de ‘kraamtranen’. Rond dag 3 of 4 na de bevalling is de adrenaline in je lichaam ‘op’ en begint het slaapgebrek zijn tol te eisen. Je kunt huilen om niets. Je kunt het niet verklaren. Hoewel je meestal blij en gelukkig bent, is zo’n eerste week ook overweldigend en pittig met alle indrukken. Het herstel van de bevalling is niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk een flinke uitdaging. Wees dus lief voor jezelf en zeg eventueel bezoek af als het op dat moment niet fijn voelt.
De tranen hoeven overigens niet alleen op dag vier te vloeien, kraamtranen zijn normaal tot zeker 2 tot 3 weken na de bevalling. En ben je bang dat je niet direct ‘verliefd’ bent op je baby? Deel je zorgen met je partner, familie of verloskundige.
How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen
© 2024 // How About Mom