Het aantal zwangere vrouwen dat zwangerschapsvergiftiging krijgt, neemt helaas toe. Momenteel krijgen zo’n 15 procent van de vrouwen tijdens hun zwangerschap te maken met zwangerschapsvergiftiging. Maar hoe ontstaat het? Hoe herken je het? En wat zijn de gevolgen?
In dit artikel vertellen we alles wat je moet weten over zwangerschapsvergiftiging: van de oorzaak tot de symptomen en de behandeling.
Wanneer er wordt gesproken over een zwangerschapsvergiftiging, gaat het om een verzamelnaam van vier complicaties (zwangerschapshypertensie, pre-eclampsie, eclampsie en HELLP-syndroom) die ontstaan door een hoge bloeddruk (hypertensie) tijdens de zwangerschap.
Door de hoge bloeddruk tijdens een zwangerschapsvergiftiging werken bepaalde organen niet meer goed waardoor zowel moeder als kind in gevaar kunnen zijn. Het is dan ook goed om alert te zijn op eventuele symptomen en vroegtijdig aan de bel te trekken mocht je het vermoeden hebben dat je zwangerschapsvergiftiging hebt.
Tot op de dag van vandaag is het nog onduidelijk waarom sommige zwangere vrouwen zwangerschapsvergiftiging krijgen. Tijdens een zwangerschap verandert er van alles in het vrouwelijk lichaam, zoals de vochthuishouding, bloeddruk en bloedomsloop. Die aanpassingen gebeuren om de zwangerschap zo goed mogelijk te laten verlopen. Bij vrouwen die zwangerschapsvergiftiging hebben, verlopen die aanpassingen niet soepel. De reden daarvoor is onduidelijk.
Wel zijn er een aantal factoren die het risico op een zwangerschapsvergifiting verhogen. Zo speelt erfelijkheid een rol, maar ook de aanleg en ontwikkeling van de placenta en het afweersysteem. Aangezien een exacte oorzaak niet is vastgesteld, kan zwangerschapsvergiftiging ook niet voorkomen worden.
Alle vier de complicaties die vallen onder zwangerschapsvergiftiging, uiten zich anders. Hieronder wordt uitgelegd wat de symptomen van zwangerschapshypertensie, pre-eclampsie, eclampsie en het HELLP-syndroom zijn. Het kan ook voorkomen dat vrouwen die zwangerschapsvergiftiging hebben, (bijna) geen symptomen ervaren. Wees daarom alert op je lichaam en mocht je gedurende een langere periode last hebben van een van onderstaande symptomen, raadpleeg dan ede huisarts.
Vrouwen die last hebben van zwangerschapshypertensie, krijgen in de tweede helft van hun zwangerschap een hoge bloeddruk terwijl ze daarvoor een normale bloeddruk hadden. Een normale bloeddruk is meestal 120 over 80, bij vrouwen met zwangerschapshypertensie is dat continue en voor een langere periode hoger of gelijk aan 140 over 90. Uit onderzoek blijkt dat bij een te hoge bloeddruk er een verhoogd risico op complicaties voor moeder en kind ontstaat. Symptomen zijn:
Bij pre-eclampsie hebben vrouwen niet alleen een te hoge bloeddruk, maar ook een te grote afvoer van eiwitten via de nieren en urinewegen. Door een onderzoek van een arts wordt vastgesteld of de nieren nog wel goed werken. Hetzelfde geldt voor lever en bloedvaten. Ookk stollingsproblemen en vochtophopingen kunnen ontstaan doordat ook je lever en bloedvaten verminderd werken. In de meeste gevallen wordt pre-eclampsie laat in de zwangerschap ontdekt. De symptomen bij pre-eclampsie zijn hetzelfde als bij zwangerschapshypertensie.
Vrouwen die last hebben van pre-eclampsie, kunnen ook te maken krijgen met eclampsie. Het gaat daarbij om dezelfde symptomen, maar er is dan ook sprake van stuiptrekkingen. De te hoge bloeddruk in de hersenschors zorgt dan voor stuiptrekkingen die lijken op een epileptische aanval. Stuipen zijn aanvallen met trekkingen van armen en benen. Eclampsie is een ernstige situatie die in enkele gevallen levensbedreigend kan zijn, ook voor de baby. Zo komt het loslaten van de placenta vaker voor. Symptomen van eclampsie zijn:
Over het algemeen is het HELPP-syndroom een complicatie van pre-eclampsie. Vrouwen die het HELPP-syndroom hebben, hebben ook hoge bloeddruk, eiwitverlies en houden veel vocht vast. HELPP staat voor hemolysis (bloedafbraak), elevated liver enzymes (leverfunctiestoornissen) en low platelets (verminderd aantal bloedplaatjes). Dit betekent dat er sprake is van een verhoogde afbraak van rode bloedcellen en een verstoorde leverfunctie. Bij het HELPP-syndroom is er een tekort aan bloedplaatjes waardoor de bloedstolling wordt ontregeld. Vrouwen met het HELPP-syndroom voelen zich ernstig ziek, andere symptomen zijn:
Vrouwen die last hebben van zwangerschapsvergiftiging lopen het risico dat hun bloedvaten beschadigd raken waardoor er vochtophopingen ontstaan. Doordat er veel vocht uit de bloedvaten wegglijdt, wordt het bloed dikker waardoor het minder makkelijk stroomt. Het gevolg daarvan is dat bepaalde organen beschadigd raken en minder goed werken. Dat geldt voor de nieren, maar ook voor de lever en de placenta. Zwangerschapsvergiftiging kan daarom ook schadelijk zijn voor de baby omdat het ongeboren kindje te weinig voedingsstoffen en zuurstof binnenkrijgt via de placenta. Dat is weer van invloed op de groei van het kindje.
Uiteraard zorgt zwangerschapsvergiftiging ook voor heel veel ongemak. Vrouwen met zwangerschapsvergiftiging hebben immers veel last van hoofdpijn, misselijkheid en andere symptomen die erg vervelend en pijnlijk zijn.
Wanneer artsen vermoeden dat je zwangerschapsvergiftiging hebt, wordt dat daadwerkelijk vastgesteld door een onderzoek in het ziekenhuis. Het kan daarbij gaan om een bloedonderzoek, urineonderzoek, bloeddrukmetingen, CTG, echo’s of controle van het gewicht.
Eenmaal een zwangerschapsvergiftiging geconstateerd, luidt het advies van artsen om veel rust te nemen. Ook intensieve echo’s en controles en een ziekenhuisopname zijn vaak noodzakelijk. In enkele gevallen krijgen vrouwen medicijnen toegeschreven die de bloeddruk moet verlagen. Helaas is zwangerschapsvergiftiging niet te genezen en is bevallen de enige manier om de aandoening te stoppen.
Mocht je last hebben van eclampsie, dan is een ziekenhuisopname noodzakelijk. De arts geeft medicijnen om het stuipen te stoppen. Ook intensieve bewaking, soms op de intensive care afdeling, is noodzakelijk. Hetzelfde geldt voor het HELPP-syndroom; ook dan worden vrouwen opgenomen in het ziekenhuis.
In heel enkele gevallen, besluiten artsen dat het voor moeder en kind het beste is om de bevalling op gang te brengen. Echter wordt dit gezien als uiterste redmiddel en gaat de voorkeur ten allen tijden uit naar de baby zolang mogelijk laten zitten.
Een zwangerschapsvergiftiging is niet alleen lichamelijk zwaar, maar ook mentaal. Het herstel van een zwangerschapsvergiftiging kan dan ook vaak even duren. In de meeste gevallen herstelt de vrouw volledig en mag zij na twee weken het ziekenhuis weer verlaten. Uiteraard hangt dit wel af van het type bevalling dat je hebt gehad.
Ook mentaal kun je een klap krijgen van een zwangerschapsvergiftiging. Het is dan ook goed om erover te praten met anderen en je gedachten te delen. Ook een nacontrole bij je huisarts of gynaecoloog is daar onderdeel van. Zij kunnen je informeren over wat er de afgelopen maanden lichamelijk met je is gebeurd.
Wil je meer weten over je lichaam tijdens de zwangerschap? Download dan onze app met meer dan 200 artikelen, een handige symptomenchecker en sport-en ontspanningsoefeningen. How About Mom is dé app om jou door je eerste jaar als moeder heen te leiden. Met ons team van 40 medische professionals voorzien we je van alle informatie die je in deze bijzondere, hectische en lifechanging periode nodig hebt. Jij zorgt voor de baby, wij zijn er voor jou.
Bron: Isala Ziekenhuis
