Waarom het plezier in het moederschap mist na een traumatische bevalling

Onlangs luisterde ik een mooie podcast waarbij twee Amerikaanse journalisten met elkaar in gesprek gingen over het ouderschap en een voor hen beiden zeer belangrijke factor hierin: plezier. De podcast zette me aan aan het denken over hoe moeders die een traumatische bevalling hebben gehad vaak geen plezier in het moederschap ervaren.

Samen plezier maken

Net als voor de journalisten in de podcast is voor mij plezier hebben een van de belangrijkste dingen om na te streven in het moederschap. In mijn rol als moeder, maar ook samen met m’n kinderen. Volgens mij is plezier hebben met elkaar namelijk de beste manier om mijn kinderen te laten voelen dat ik blij ben dat ze er zijn en om de liefde die ik voor ze voel tastbaar te maken.

Impact van een negatieve of traumatische bevalling

Toen ik langer nadacht over het onderwerp en het gesprek, kwam al snel een andere kant bovendrijven. Al die verhalen van moeders waarbij juist dat plezier in het moederschap zo mist na een traumatische bevalling. In mijn hoofd ging ik een aantal van deze moeders langs. Hoe kan het dat het plezier in het moederschap vaak uitblijft, als de bevalling niet plezierig (om in dezelfde woorden te blijven) was? 

Vaak hoor ik in mijn praktijk een aantal terugkerende thema’s die bijdragen aan dit gevoel. Een van de meest voorkomende redenen is het gevoel dat vrouwen niet echt moeder zijn geworden, vooral na een medische of ingrijpende bevalling. 

Het gevoel hebben geen ‘moeder’ te zijn

Veel vrouwen hebben na een heftige medische bevalling het gevoel dat ze gefaald hebben of zelfs dat niet zij bevallen zijn, maar dat hun baby ‘gehaald’ is door hun zorgverleners. Dit kan ervoor zorgen dat het gevoel blijft hangen helemaal geen moeder te zijn geworden of het niet verdienen om moeder te zijn van hun baby. 

Naast het gevoel van vervreemding van het moederschap zelf, speelt de bevalling nog op een andere manier door in het leven van moeders. Voor sommigen is de baby onbedoeld een pijnlijke herinnering aan die heftige ervaring.

Je baby als souvenir van je traumatische bevalling

Als je liever niet terug denkt aan je bevalling (dit kan een understatement zijn – misschien was het wel een van de heftigste ervaringen uit je leven) kan dag in, dag uit zorgen voor het ‘product’ van die ervaring ontzettend zwaar voelen. Iedere keer dat je naar hem of haar kijkt wordt je met je bevalling geconfronteerd. Misschien geef je (bewust of onbewust) haar wel de schuld van wat jou is overkomen. 

Deze continu confrontatie met je bevalling kan leiden tot blijvende spanning en stress. En wanneer je voortdurend gespannen bent, wordt het steeds moeilijker om echt te kunnen ontspannen.

Meer lezen: Hoe herken je een bevallingstrauma?

Ontspannen lukt je niet meer

Plezier hebben als je je gespannen of gestrest voelt? Mij lukt het niet. Je ontspannen voelen is essentieel om ergens plezier in te hebben en juist dat kan ontzettend moeilijk zijn na een traumatische bevalling. Sommige vrouwen hebben het gevoel alsof ze onder hoogspanning staan, anderen omschrijven het als altijd ‘aan staan’, weer anderen alsof ze een interne to do-lijst hebben die nooit eindigt. Ze moeten bezig blijven.

Het gebrek aan ontspanning kan, net als het gevoel dat je had bij de eerste ontmoeting met je baby, ertoe leiden dat de zorg voor hem of haar niet meer als iets natuurlijks of liefdevols voelt, maar als een verplichting. 

Je baby voelt als een verplichting

Het gevoel dat je hebt als je je baby voor het eerst ontmoet, blijft hangen. Na een fijne, positieve bevalling en eerste ontmoeting met je kindje overheerst liefde. Het gevoel no matter what voor die kleine te willen zorgen. De roze wolk. Na een traumatische bevalling is dit vaak heel anders. Uitgeput en gebroken krijg je opeens een kind op de borst. De eerste ontmoeting kan dan gepaard gaan met hele andere gedachten: ’Wat moet ik hier nu mee?’ ‘Wat nu?’ ‘Is deze van mij?’ Ook deze blijven hangen en vanuit dit soort gevoelens kan het zorgen voor je kind voelen als een verplichting. Een moetje. En niks wat moet is leuk, toch?

Natuurlijk had je veel liever gewild dat dat eerste gevoel bij je kindje vol liefde was en daar kun je je behoorlijk schuldig over voelen. Moeders willen soms een slechte start goedmaken door te proberen alles perfect te doen, wat weer een nieuwe bron van stress en frustratie kan zijn.

Slechte start? Dan moet nu alles perfect!

Ook dit komt ontzettend vaak voor: de slechte start van de kleine moet koste wat kost goed gemaakt worden. In de praktijk betekent dit vaak dat de baby geen ogenblik uit het blikveld en de armen van mama mag zijn. Wat gecontroleerd kán worden, moet dat ook absoluut worden en de baby wordt aan niemand anders toevertrouwd (soms zelfs niet aan de partner…). Borstvoeding moet slagen. Alles moet en zal perfect gaan wat natuurlijk niet haalbaar is, met alle gevoelens van falen en frustraties van dien. 

Al deze gevoelens en gedachten stapelen zich op en kunnen het plezier in het moederschap overschaduwen. Maar dit hoeft niet zo te blijven.

Je mag hier hulp bij zoeken

Als al deze negatieve gevoelens gekoppeld zijn aan het moment dat je moeder werd, is het niet gek dat je geen plezier aan het moederschap beleeft. Maar weet dat het nooit te laat is om dit te veranderen. Het moederschap hóeft niet aan te voelen als een last. Je mag hier hulp bij zoeken, je mag herstellen van je traumatische bevalling, en je mag leren genieten van je kindje, precies zoals je dat graag zou willen.

Onlangs had ik een afsluitende sessie met een van mijn cliënten in een bevallingstrauma hersteltraject. Na jaren was ze eindelijk oké met wat er tijdens haar bevalling gebeurd was. En dat niet alleen. Ze vertelde: ‘Nu merk ik dat ik het ook leuker vind als moeder. Mijn kind voelt niet meer als een moetje, ik heb zelfs plezier in de zindelijkheidstraining!’

Merk jij dat je plezier mist in het moederschap na een traumatische bevalling en zou je niets liever willen dan eindelijk genieten? Ik sta voor je klaar om je hierbij te helpen. Via Instagram of mijn website kun je contact met me opnemen, en samen kijken we hoe jij verder kunt. Je hoeft hier niet alleen doorheen te gaan.