postpartum
21/09/2023

Postpartum tradities in andere culturen

Niet doen: haren wassen, seks hebben en ijs eten. Wel doen: dagelijkse massages, voedzame maaltijden en rituelen om de kraamperiode emotioneel en fysiek af te sluiten. In vergelijking met onze Westerse cultuur is de verzorging van de vrouw op andere plekken in de wereld tijdens de veertig dagen na de bevalling veel uitgebreider en specifieker (geen ijs, hoe dan?!) dan de acht dagen kraamhulp die wij krijgen. We nemen een kijkje in deze postpartum tradities.

Over het algemeen houden we in Nederland aan dat je tien dagen ‘kraamvrouw’ bent. Van oudsher betekende dit dat je tien dagen het bed niet uit mocht komen. In de praktijk zijn veel vrouwen alweer wat sneller op de been, al spelen factoren als de intensiteit van de bevalling, een eventuele keizersnede of bloedverlies hierbij wel een belangrijke rol. Als ik naar mijn twee kraamperiodes en die van veel van mijn vriendinnen en kennissen kijk, dan maakten we bijna allemaal binnen een week al een wandelingetje buiten. Hooguit vijf minuten de straat op en neer waggelend met een enorm kraamverband in je joggingbroek, maar goed: niet 8 dagen in bed dus.

Kraamzorg als uniek Nederlands fenomeen

Nieuwe ouders ontvangen in Nederland, als enige land ter wereld, kraamzorg. Wettelijk gezien krijg je 24 uur kraamzorg verdeeld over acht dagen, maar er wordt standaard uitgegaan van 49 uur verdeeld over acht dagen.

De kraamhulp heeft drie hoofdtaken: de verzorging van de baby (en de ouders daarin wegwijs maken), de verzorging van de moeder en het huishouden (van bedden verschonen tot beschuit met muisjes smeren voor het bezoek). Zelf ga je na zes weken nog voor een laatste keer op controle bij de verloskundige. Tussen die acht dagen kraamtijd en dat verloskundige bezoekje na +/- zes weken is er in feite geen postpartum zorg voor jou.

The Golden Month

Die korte kraamperiode in Nederland, met speciale verzorging voor jou en de baby, staat in schril contrast met hoe postpartum zorg in andere landen is ingericht. In andere culturen is de postpartum zorg een belangrijk onderdeel van de kraamtijd. Deze periode wordt ook wel het vierde trimester, ‘the Golden Month’ of ‘the Sacred Window’ genoemd.

Deze veertig dagen worden als een cruciale overgangsfase gezien, waarbij bezoek beperkt is (of zelfs geweerd wordt) en er toegewijde hulp en verzorging is voor de moeder. Koken, huishouden en zelfs het zorgen voor eventuele andere kinderen: alle dagelijkse zorgtaken worden uit handen genomen zodat de moeder zich volledig kan focussen op haar herstel en de binding met de baby. Maar het gaat veel verder dan alleen het invullen van de praktische taken. Omringd door andere vrouwen uit de familie of gemeenschap worden nieuwe moeders op traditionele wijze gemasseerd, verzorgd en geëerd.

Afsluiten van de kraamtijd

Lily, moeder van Yuna, vertelt over de Chinese rituelen in haar kraamtijd: ‘In de Chinese cultuur heel gebruikelijk om de eerste dertig dagen niet met je kindje naar buiten te gaan. Die regel heb ik ook gevolgd. Ik denk echt dat al deze Chinese kraamtijd-gebruiken me hebben geholpen om zo snel te genezen. Ik voelde me goed met alle steun die ik kreeg en daar ben ik zo dankbaar voor.’

In veel Zuid-Amerikaanse landen houden ze zich aan minimaal zes weken Cuarentena (letterlijk vertaald ‘in quarantaine’). In deze periode moeten vrouwen zoveel mogelijk rusten (dagelijks taken worden door andere vrouwen uit handen genomen), is seks niet toegestaan en mogen bepaalde zaken wel (kippensoep) en niet (pittige maaltijden) gegeten worden. Omdat het lichaam van de moeder ‘open’ staat tijdens de cuarentena moeten vrouwen hun hoofd, nek en buik zoveel mogelijk bedenken en bij voorkeur hun haar niet wassen.

In Mexico wordt de kraamperiode van de vrouw met een vier uur durende ceremonie afgesloten. De vrouw wordt hierbij fysiek en mentaal verzorgd met een massage, een heet bad met speciale kruiden en het inwikkelen met rebozo, een speciale Mexicaanse doek, als sluitingsritueel.

Belly Binding

Over doeken gesproken, in veel Oosterse culturen is buik binden (belly binding) belangrijke postpartum traditie. Een lange lap stof wordt op een speciale manier om de torso gewikkeld, vanaf het bekken tot het borstbeen. Traditioneel wordt de belly bind de gehele veertig dagen gedragen. Buikbinden zorgt voor ondersteuning bij het herstel na de bevalling, door buikspieren bij elkaar te brengen, de organen weer op hun plek te duwen, het bekkengebied te ondersteunen en vochtophoping tegen te gaan. Zo’n ingesnoerde buik zou vrouwen ook mentaal sterken, doordat ze een minder ‘leeg’ gevoel in hun buik ervaren en zich minder kwetsbaar voelen.

Zuo Yuezi

In Korea duurt de postpartum periode minimaal eenentwintig maar idealiter dertig dagen. Kersverse moeders krijgen meerdere keren per dag miyeokguk, een soep op basis van zeewier aangevuld met steak, kip of ansjovis. Deze soep zou vrouwen lichamelijk doen aansterken en de productie van moedermelk stimuleren. Moeders in Indonesië eten jamu: een mix van eigeel, palmsuiker, tamarinde en ‘helende kruiden’.

In India en Japan is het gewoonte dat moeders voor een paar maanden terugkeren naar hun ouderlijk huis om daar volledig ontzorgd te worden door middel van dagelijkse massages, kruidenbaden en voedzame maaltijden. De Chinese cultuur kent de zuo yuezi, letterlijk vertaald ‘zittende maand’. Gedurende deze maand gelden er een boel regels voor de nieuwe moeders, waaronder geen rauw fruit en rauwe groente eten en niet badderen. Kraamvrouwen krijgen soepen en bouillons die de aanmaak van de melkproductie zouden bevorderen, terwijl koude drankjes worden geweerd. Volgens traditie blijven vrouwen tijdens deze periode bij hun ouders of andere familie in huis, maar er bestaan inmiddels ook luxe postpartum centra (in Taipei en Beijing bijvoorbeeld) waar vrouwen voor vijfhonderd dollar per dag (!) in de watten gelegd worden.

Postpartum of kraamplan

Zo’n postpartum centrum is een mooi praktisch voorbeeld van hoe traditionele gebruiken in een moderne samenleving vorm krijgen. De traditie van verzorging en aandacht voor de kersverse moeder blijft zo in stand, aangepast aan de huidige maatschappij. Vrouwen kunnen – tot op zekere hoogte – zelf bepalen hoe ze het liefst hun postpartum periode willen inrichten, of die nu tien of veertig dagen duurt. Meer weten over hoe er in andere culturen voor newborn moeders wordt gezorgd, kan jou misschien ook op ideeën brengen wat jou een fijne invulling lijkt. Of het nu om een buikbinding of sluitingsritueel gaat, of praktisch gezien om meer hulp thuis tijdens die periode. En zo’n dagelijkse massage? Ik zeg geen nee.

Meer weten over de postpartum zorg? De How About Mom app geeft je advies, helpt bij het voorbereiden en bij het maken van een kraamplan.

Meer lezen?

Het belang van een kraamplan

Gratis een wekelijkse update?

How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen