Waarom je huilt bij een reclamespotje én opeens uit je slof schiet sinds je moeder bent

Je zit op de bank, moe van de dag. Je kijkt een tv-programma en ineens rollen de tranen over je wangen. Een simpel reclamespotje en je bent tot in je vezels geraakt. Nog geen uur later hoor je jezelf uit je slof schieten tegen je partner, om iets wat eigenlijk klein was. En meteen komt dat knagende stemmetje: “Waarom reageer ik zo? Wat is er mis met mij?”

Psycholoog Dorien Yassa legt uit hoe het komt dat je als moeder zo veel emoties kunt ervaren. ‘Sinds je moeder bent, voelt alles intenser. Alsof iemand de volumeknop van je emoties heeft opengezet. Je hart is groter dan ooit: de liefde die je voelt kan je soms bijna verpletteren. Maar tegelijk is je lontje korter.’

‘De irritatie komt sneller, je tranen vloeien vaker, je schuldgevoel sluimert voortdurend op de achtergrond. Blijdschap, angst, dankbaarheid, boosheid en verdriet liggen soms maar één ademhaling bij elkaar vandaan.’

Waarom emoties intenser worden in het moederschap

Daar is een reden voor, legt Dorien uit. ‘Moeder worden is niet alleen een rol die je erbij krijgt, het verandert je hele systeem. Je hormonen schommelen, je slaapt minder en in je hersenen vindt een complete herbedrading plaats – een proces dat wetenschappers matrescentie noemen, de transitie naar het moederschap. Je brein wordt gevoeliger voor signalen van je baby en je omgeving, zodat je alert kunt reageren en je kind kunt beschermen.’

‘Tegelijk draag je de enorme verantwoordelijkheid voor een ander leven, terwijl de maatschappij hoge verwachtingen van je heeft. Je voelt de druk om alles goed te doen, om rustig en liefdevol te blijven, zelfs als je zelf op bent. Het is dus niet gek dat emoties sneller, heviger en vaker aanwezig zijn. Het hoort erbij, maar het kan je ook uitputten.’

Een generatie die het anders wil doen

‘En juist omdat we dit voelen, willen wij, moeders van nu, het anders doen. We weten hoe belangrijk emoties zijn. We willen dat onze kinderen leren voelen, woorden geven aan wat er in hen leeft en zichzelf niet hoeven wegstoppen.’

‘Maar diep vanbinnen weten we ook: wij hebben dat zelf misschien nauwelijks of nooit geleerd. Wij zijn opgegroeid met: “niet huilen, niet zeuren, gewoon doorgaan.” En nu staan we er, als moeder, met kinderen die ons feilloos spiegelen. Hun driftbuien, hun tranen, hun boosheid: ze raken precies de plekken waar we zelf (nog) niet mee hebben leren omgaan.’

De gevolgen van emoties onderdrukken

Psycholoog Dorien legt uit waarom het onderdrukken of wegstoppen van emoties juist niet helpt: ‘Als je emoties onderdrukt, verdwijnen ze niet. Ze stapelen zich op. Soms komen ze eruit in een uitval naar je partner. Soms in het schuldgevoel dat maar blijft knagen. Soms in vermoeidheid die dieper gaat dan alleen slaaptekort.’

‘En dit zijn geen losse momenten, maar patronen die je steeds opnieuw herhaalt. Patronen die je, zonder dat je het wilt, ook weer doorgeeft aan je kinderen.’

Het verlangen naar rust en ruimte

‘En misschien voel je dat verlangen ook. Het verlangen naar rust in je hoofd.  Het verlangen om emoties te kunnen voelen zonder erdoor overspoeld te worden. Om te weten: dit is verdriet, dit is boosheid, dit is angst en dit is wat ik ermee kan doen.’

‘Het verlangen om niet langer ’s avonds schuldig terug te kijken op je dag, maar trots te zijn op hoe je bent omgegaan met jezelf. En misschien ook wel het verlangen om het anders te doen voor je kinderen. Om ze niet alleen te vertellen dat emoties er mogen zijn, maar ze dat ook te laten zien. Want door zelf anders met je eigen emoties en gedachten om te gaan, geef je jouw kinderen een voorbeeld waar zij hun leven lang wat aan hebben.’