“Vrouwen moeten kunnen kiezen voor een keizersnede”

Danique koos bij de geboorte van haar zoon voor een keizersnede. Kiezen voor een keizersnee is in andere landen en culturen gebruikelijker, maar in Nederland nog niet. Daarom wil Danique meer aandacht voor dit onderwerp. “Waarom ik zo bezig ben met dit thema onder de aandacht te brengen? Omdat ik vind dat elke moeder en haar baby een zo fijn mogelijke start mogen hebben met zo min mogelijk schade. Ongeacht de wijze van bevallen.”

Danique, die zelf in de zorg werkt, vertelt: “In 2020 heeft professor Bas Veersema een artikel geschreven waarin hij stelde dat hij het liefst zou zien dat iedere vrouw individueel onderzocht wordt om te beoordelen welke manier van bevallen verstandiger is: een vaginale bevalling of een keizersnede. Waarbij niet alleen het kind in optimale conditie wordt geboren, maar er ook zo min mogelijk schade is bij de moeder.

Zijn artikel bracht heel wat teweeg binnen de geboortezorg en daarbuiten. Persoonlijk vind ik het een moedige actie van professor Veersema. Hij heeft duidelijk zijn best gedaan om het gevoelige onderwerp zo genuanceerd mogelijk te bespreken.

Zo natuurlijk mogelijk bevallen

In Nederland lijkt namelijk tot op de dag van vandaag het beeld te heersen dat de bevalling ‘zo natuurlijk mogelijk’ moet plaatsvinden. Als dat lukt, is dat natuurlijk prachtig. Toch is dat niet iedereen gegeven. Zo’n 10 tot 20 procent van de vrouwen in Nederland ervaart haar bevalling als traumatisch. Dat zijn schrikbarend hoge cijfers.

Een traumatische bevalling kan verschillende oorzaken hebben. Controleverlies, extreem veel pijn hebben, zich niet gehoord voelen, overweldiging, (plotselinge) medische interventies en gebrek aan nazorg zijn factoren die hierin een rol kunnen spelen. Hoewel er de laatste jaren meer aandacht is gekomen voor dit onderwerp, is er nog nauwelijks aandacht voor de potentiële langetermijngevolgen van een vaginale bevalling voor vrouwen. Denk bijvoorbeeld aan incontinentie- of verzakkingsklachten. Deze klachten kunnen soms ook nog jaren na de bevalling optreden, en jaarlijks worden duizenden vrouwen geopereerd aan verzakkingsklachten.

Aanslag op de bekkenbodem

Een bevalling is, helaas maar waar, nu eenmaal een aanslag op de bekkenbodemspieren. Het is jammer dat de evolutie het geboortekanaal niet zo heeft gevormd dat de baby er altijd makkelijk doorheen kan. Want wat gun ik elke vrouw een goedlopende en veilige bevalling. Met een gezonde baby én moeder als resultaat.

Persoonlijk zag ik altijd als een berg op tegen de bevalling, zelfs ruim voor mijn zwangerschap. Ik zie bevallen als een medisch noodzakelijk kwaad om de baby eruit te krijgen. Ik was niet bang voor de pijn, maar voor de gevolgen van een bevalling. Dat is de reden waarom ik voor een keizersnede gekozen heb, wat ongebruikelijk is in Nederland. Over deze keuze heb ik eerder een gastblog geschreven voor How About Mom.

Kiezen voor een keizersnede: nog een taboe

De weg naar de keizersnede toe was niet gemakkelijk. Ik kwam erachter dat mijn keuze een groot taboe is en dat er veel vooroordelen heersen. En als ze niet hardop werden uitgesproken, dan heb ik ze wel gevoeld. Het is eigenlijk wel logisch dat er vooroordelen zijn, omdat een keizersnede op verzoek niet binnen de geboortecultuur past. Ik neem het dan ook niemand kwalijk. Hoewel er professioneel is omgegaan met mijn verzoek, de operatie fantastisch is uitgevoerd, mijn zoon gezond ter wereld is gekomen en de meeste reacties van zorgprofessionals neutraal waren, heb ik ook deze reacties gekregen van zorgprofessionals:

“Bevallen is topsport en dan is het wel nodig dat de vrouw soms wat eet. Tja, voor een geplande keizersnede moet je nuchter zijn.”

“Ben jij nou verpleegkundige?”

Vele keren: “Wááróm wil je een keizersnede?”

Na de keizersnede: “Wat was je medische indicatie?” En toen ik uitlegde dat die er niet was, viel er meermaals een voelbare stilte.

Grote buikoperatie

Om duidelijk te zijn: ik wil een keizersnede niet verheerlijken. Het is een grote buikoperatie met kans op complicaties, ook tijdens een eventuele volgende zwangerschap. En ik had de twee weken na de keizersnede, hoewel ingecalculeerd, echt wel forse pijn in m’n onderbuik.

Ook duurt het totale herstel ongeveer een jaar. Je kunt in mijn optiek dus niet lichtzinnig denken over een keizersnede. Mensen die denken: “Doe mij maar een keizersnede.” Nee, zo werkt het niet. Zo’n verzoek moet kritisch bekeken worden. Wel vind ik dat het meer bespreekbaar moet zijn als vrouwen bewust kiezen voor een keizersnede, het liefst zonder vooroordelen.

Kiezen voor een keizersnede

Aan beide vormen van bevallen kleven voor- en nadelen. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan de wensen van artsen (do no harm, een van de principes van de eed die artsen afleggen) en het kostenplaatje. Meer bewustwording van de voor- en nadelen lijkt mij een mooie eerste stap. Ook ben ik er voorstander van dat er vaker een echo wordt aangeboden tijdens de bevalling waarbij wordt ingeschat hoe gunstig een vaginale bevalling voor moeder en kind in kwestie is. Zo’n echo kan misschien wel een hoop leed voorkomen. Meer onderzoek naar bekkenbodemproblematiek, en het voorkomen en behandelen hiervan, zou mogelijk ook een mooie toevoeging zijn.

Waarom ik zo bezig ben met dit onderwerp en het onder de aandacht breng?

Omdat ik vind dat elke moeder en haar baby een zo fijn mogelijke start en toekomst mogen hebben met zo min mogelijk schade. Ongeacht de wijze van bevallen. Daarom hoop ik dat kiezen voor een keizersnede meer geaccepteerd gaat worden.”