‘Is het normaal dat ik continu bang ben dat er iets met mijn baby gebeurt?’ Het is een vraag die ze vaak krijgt van nieuwe moeders, vertelt Dorien. Ze is GZ-psycholoog en gespecialiseerd in het behandelen van psychische klachten rondom zwangerschap, geboorte en de eerste jaren van het moederschap.
‘Moeder worden maakt je kwetsbaar. De angst dat er iets met jouw kind, met jezelf of met belangrijke naasten – zoals je partner, opa’s of oma’s – gebeurt, is voor veel moeders heel herkenbaar en heel begrijpelijk.’
‘Intrusies of intrusieve gedachten zoals ‘wat zal er gebeuren als ik nu de kinderwagen de weg op laat rollen? Of met mijn baby van de trap val?’ horen hier ook bij. De meeste moeders hebben hier in meer of mindere mate last van. Het is niet fijn, maar het is wel normaal’, benadrukt Dorien.
Eerder trauma
De angst dat er iets met je baby gebeurt, kan op zichzelf staan, maar kan ook voorkomen uit een eerder trauma. Bijvoorbeeld een bevallingstrauma of ingrijpende kraamtijd, maar het kan ook een gebeurtenis uit jouw eigen jeugd zijn. Dorien: ‘Soms zijn vrouwen zich er helemaal niet van bewust dat zij last hebben van zo’n trauma. Daar wil je dus eerst achter zien te komen. Als je weet dat er sprake is van een trauma, dan kunnen we dit behandelen met EMDR-therapie.’
Bang zijn dat er iets met je baby of kind gebeurt kan ook zonder trauma spelen. Hoe ga je daarmee om? ‘We zijn eraan gewend geraakt om negatieve emoties zo snel mogelijk weg te werken’, vertelt Dorien. ‘Blij mogen we voelen, maar boos, bedroefd en bang liever niet. Als we last hebben van angst in een bepaalde situatie, dan gaan we die situatie graag uit de weg. Op de korte termijn kan dat voor jou werken, maar het zal je ook beperken. Je gaat een vorm van vermijding toepassen. Enerzijds door letterlijk plekken of situaties uit de weg te gaan, maar ook in ons hoofd. We zoeken naar afleiding – bijvoorbeeld scrollen op Instagram of online shoppen – om maar niet stil te hoeven staan bij de negatieve emoties die we ervaren.’
De angst mag er gewoon zijn
Hoe helpt Dorien moeders die dit soort angstige gevoelens (vaak) ervaren in haar praktijk? ‘Ik maak gebruik van de zogeheten Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Heel simpel uitgelegd gaat het erom dat de angst die jij voelt als moeder er gewoon mag zijn. Je hoeft er eigenlijk niks aan te doen, alleen maar ruimte ervoor te maken. Je mag erkennen dat je je angstig voelt in bepaalde situaties met je kind, of dat bepaalde gedachten je bang maken. Zodra angst er gewoon mag zijn, zonder dat je direct je gedrag hierop moet aanpassen, dan zul je zien dat die angst beter hanteerbaar is.’
Dorien vergelijkt de angst met een kopje dat je vasthoudt. ‘Als je dat kopje zover mogelijk van je afhoudt, wordt het kopje steeds zwaarder. Als je dat kopje, met dezelfde angsten erin, dicht tegen je borst aanhoudt, dan zul je zien dat het beter te dragen is. Dat die spanning en angst beter te dragen is.’
Kortom: bang zijn dat er iets met je baby gebeurt of met jezelf gebeurt is voor veel moeders inherent aan het moederschap. Hier hard voor weglopen werkt vaak averechts: het is beter om deze gevoelens te erkennen en onder ogen te komen. Zo maak je het effect van deze angst op je doen en laten vaak kleiner.
Meer lezen?
Emoties van een nieuwe moeder: van geluk tot verdriet en alles daar tussenin
‘Ik durfde niet alleen te zijn met m’n kind omdat ik té bang was hem te verliezen’