Als een vorige zwangerschap te vroeg eindigde en je afscheid moest nemen van het (potentiële) kindje waar je zo naar verlangde, dan kan dat grote impact hebben op een volgende zwangerschap. Zwanger zijn na verlies is vrijwel nooit onbezorgd, laat staan onbevangen. Het kan moeilijk zijn om ervan te genieten.
Esther Cozijnsen
Esther is sociaal psycholoog, professioneel coach en (ervarings)deskundige op het gebied van zwangerschapsverlies.
Inhoudsopgave
Een zwangerschap na verlies voelt vaak dubbel. Diep van binnen is er blijdschap, maar angst en spanningen staan in de weg om écht blij te zijn.
Veel vrouwen nemen zichzelf in bescherming door afstand te bewaren en eerst maar eens te zien of ‘het’ blijft zitten. Ze wachten de eerste echo’s gespannen af in de hoop dat ze daarna wél kunnen genieten.
Spanning en onzekerheid
Toch blijven onzekerheid en negatieve gedachten vaak de boventoon voeren. En fantaseren over hoe het straks zal zijn als de baby er is…? Dat wordt uitgesteld tot later. Maar zekerheid over een goede afloop is er nu eenmaal nooit. Daardoor wordt een zwangerschap na verlies voor veel vrouwen een periode van afwachten in plaats van verwachten. Negen maanden uitzitten in plaats van uitkijken. Dat is zonde en kan anders.
We vroegen Esther Cozijnsen – sociaal psycholoog, coach en specialist rond zwangerschapsverlies – wat de belangrijkste uitdagingen zijn van een nieuwe zwangerschap na een miskraam. Esther geeft ook waardevolle tips voor meer rust en ontspanning in een zwangerschap na verlies.
Verlies in de zwangerschap: gratis webinar over rouw, veel voorkomende (vage) klachten én wat je kunt doen om je beter te voelen
Wanneer ben je klaar voor een nieuwe zwangerschap?
Of je klaar bent voor een nieuwe zwangerschap kan niemand anders bepalen dan jij zelf. In de eerste plaats is het natuurlijk wel belangrijk dat je lichamelijk voldoende hersteld is.
Moet ik na een miskraam wachten tot een volgende menstruatie?
Vaak wordt door medische professionals het advies gegeven om je eerste menstruatie af te wachten of te wachten tot bepaald onderzoek is uitgevoerd. Dat kan om medische redenen noodzakelijk zijn voor jezelf of voor een toekomstig kindje. Dan is het natuurlijk verstandig om dit advies op te volgen.
Soms voelt een vrouw echter dat ze helemaal klaar is voor een nieuwe zwangerschap en heeft het advies om te wachten geen medische noodzaak. In dat geval geeft het vaak meer rust om naar je eigen lichaam en onderbuikgevoel te luisteren.
Naast professionals zijn er vaak ook mensen in je omgeving die er van alles van vinden of denken te weten wat goed is voor jou. De één vindt dat je zo snel mogelijk weer moet ‘proberen’, de ander vindt dat je langer moet wachten. Je doet het nooit voor iedereen goed en dat hoeft ook niet. Belangrijker is dat jij en je partner er zelf achter staan en het weer aan kunnen. Â
Uitdagingen in een zwangerschap na verlies
Veel vrouwen en koppels die verlies in de zwangerschap hebben meegemaakt, hebben in een nieuwe zwangerschap last van schuldgevoelens, angst en spanningen. Hoe kun je hiermee omgaan, zodat je er minder last van hebt?
Hoe ga je om met schuldgevoelens?
Schuldgevoelens kunnen er zijn richting verschillende personen; richting het kindje dat er niet meer is, richting de partner, eventuele levende kinderen, ouders en schoonouders.
Schuldgevoelens voelen zwaar. Ze zijn heel begrijpelijk en toch vrijwel altijd onterecht. Een mooie manier om naar schuldgevoelens te kijken is dat schuldgevoelens een uiting zijn van liefde en verantwoordelijkheid. Als je ze op die manier benadert, betekent het dat je de mensen naar wie je je schuldig voelt liefhebt en dat je je verantwoordelijk voelt voor hen. Dat je dit zo voelt is helemaal niet gek of verkeerd. Je mág het zo voelen. Dat betekent niet dat je schuldig bént.Â
Schuldgevoelens worden lichter als je ze uitspreekt. Je kunt dit bijvoorbeeld doen door ze op te schrijven in een brief aan het kindje dat er veel te kort was. Als je al opnieuw zwanger bent, kun je ze ook uitspreken naar het kindje in je buik. Laat de schuldgevoelens er zijn en kijk er met mildheid naar. Dat lucht op.
Hoe ga je om met angst en spanningen?
Wat vaak wordt gezegd is: ‘Je moet ontspannen, want stress is niet goed voor je vruchtbaarheid, voor jou en/of voor het kindje in je buik’. Wat er dan gebeurt is het tegenovergestelde. Als het er niet mag zijn, is het er júist. Hetzelfde effect als wanneer je tegen iemand zegt: ‘Niet aan een roze olifant denken!’
Er zijn natuurlijk verschillende oorzaken van stress. Is het je werk? Dan is het goed om te kijken hoe je de werkdruk iets kunt verlagen of om bijvoorbeeld geen nachtdiensten meer te draaien. Het is goed om te weten dat je tijdens je zwangerschap recht hebt op regelmatige werktijden. Dat houdt in: extra (doorbetaalde) pauzes, geen overwerk en geen nachtdiensten. Ook kun je vragen om andere werktijden als je in ploegendienst werkt. Deze regelgeving is er niet voor niets, dus maak er gebruik van als je voelt dat dit voor jou en je zwangerschap beter is.
Als het gaat om angst en spanningen die veroorzaakt worden door de zwangerschap, is het helpend om ze toe te laten in plaats van ze weg te drukken. Na een verlieservaring is het heel reëel dat je in een nieuwe zwangerschap spanningen ervaart. Je hebt ervaren dat het mis kan gaan en die herinnering is blijvend.
Wat je kunt doen, is leren om de angst toe te laten en te laten bestaan naast de blijdschap en vooral ook de liefde die er is voor je (potentiële) kindje.
Een hulpmiddel: de 90-seconden regel
Bij emoties kan de 90-seconden regel een fijn hulpmiddel zijn. Hoe werkt dit? Als je een emotie (bijvoorbeeld angst) ervaart, duurt het maximaal 90 seconden om je lichaam te activeren. Dit betekent dat wanneer je de emotie volledig toelaat, er na 90 seconden niets meer in je lichaam terug is te vinden van het feit dat die emotie er was. Dat het vaak veel langer duurt, komt doordat we ons ertegen verzetten of de emotie onder controle proberen te krijgen met ons verstand. Door de emotie te onderdrukken ontstaat steeds dezelfde chemische reactie, waardoor de emotie uren of dagen kan aanhouden.
Ook voor angsten en spanningen geldt dat het helpt om er gericht aandacht aan te geven door ze uit te spreken of op te schrijven en de controle te pakken op plekken waar dat wél kan. Bijvoorbeeld door goede zelfzorg (gezond eten, voldoende slapen, bewegen, etc.) en het trainen/omvormen van je eigen (negatieve) gedachten. Â
Wegstoppen van rouw
Wat ook in de weg kan staan om te ontspannen in een nieuwe zwangerschap, is de rouw om het eerdere zwangerschapsverlies. Rouw om zwangerschapsverlies is een specifieke vorm van rouw, die om een specifieke benadering vraagt in het verwerkingsproces. Als hier onvoldoende aandacht voor is geweest, kunnen allerlei onverwerkte emoties als verdriet, boosheid, schuld en schaamte opgeslagen worden in je lichaam. Ze zitten ergens ver weggestopt en hebben het nodig om alsnog toegelaten te worden. Daarmee ontstaat er meer ruimte voor innerlijke rust en ontspanning in een nieuwe zwangerschap.
Hoe maak je verbinding met het nieuwe kindje?
De angst voor nog een verlies staat vaak in de weg om je te hechten aan een nieuw kindje in je buik.
Veel voorkomende gedachten in een zwangerschap na verlies zijn ‘Als ik me eraan hecht doet het extra pijn als ik het verlies’ en ‘Eerst zien, dan geloven’. Deze gedachten zorgen ervoor dat we afstand houden en niet teveel liefde en aandacht geven aan de nieuwe zwangerschap. We steken ons hoofd in het zand om onszelf te beschermen.
Toch is het juist de verbinding die je er doorheen helpt. Zowel bij een verlies in de zwangerschap als bij een nieuwe zwangerschap na verlies. Eén van de rouwtaken is niet voor niets ‘liefdevol herinneren’. Je verbonden voelen helpt daar enorm bij.
Een mooie manier om al in een vroege zwangerschap te werken aan die verbinding, is door al je gevoelens uit te spreken naar het nieuwe, zich ontwikkelende kindje in je buik. Merk je dat het je niet lukt om die verbinding op te zoeken, dan kun je hier gespecialiseerde hulp bij zoeken. Dat is het waard, óók als de zwangerschap (wederom) te vroeg eindigt. De verbinding helpt je altijd verder.Â
Hoe een zwangerschap ook loopt, het voelt nooit goed als je het niet de liefde en aandacht geeft die het verdient. Als je zwangerschap goed loopt, helpt de verbinding jou om je sterk te voelen en om van je zwangerschap te genieten. De verbinding geeft ook het kindje een goede start in je buik. En als je zwangerschap onverhoopt toch weer te vroeg eindigt, dan is het de verbinding die  jou de (veer)kracht geeft om ook dit verlies te kunnen dragen. Â
Wil je meer weten over rouw na zwangerschapsverlies? Of heb je behoefte aan gespecialiseerde begeleiding rond je verlies of bij een nieuwe zwangerschap na verlies? Dan kun je terecht bij Esther Cozijnsen. Esther organiseert regelmatig gratis webinars over Verlies in de zwangerschap: een gratis webinar over rouw, veel voorkomende (vage) klachten én wat je kunt doen om je beter te voelen.
Ervaringen met zwanger worden na een miskraam
How About Mom: de kinderwens & zwangerschap app die helemaal om JOU draait 📲
