Schuldgevoelens bij moeders zijn een wijdverbreid fenomeen dat veel vrouwen wereldwijd treft. Of je nu een nieuwe moeder bent of een ervaren ouder, schuldgevoelens kunnen een constante metgezel zijn. In dit artikel gaan we dieper in wat deze schuldgevoelens precies zijn, waarom moeders ze ervaren, hoe je ermee om kunt gaan en wat belangrijk is om te weten.
Schuldgevoel als moeder: wat is mom guilt?
Moederschuldgevoel, ook wel bekend als mom guilt, verwijst naar de emotionele last die veel moeders voelen wanneer ze denken dat ze tekortschieten in hun rol als ouder. Dit gevoel van schuld kan worden veroorzaakt door een breed scala aan situaties en keuzes die moeders in hun dagelijkse leven tegenkomen. Om beter te begrijpen wat moederschuldgevoel precies inhoudt, is het nuttig om de verschillende aspecten en triggers ervan te verkennen.
In essentie ontstaat moederschuldgevoel wanneer een moeder zichzelf beoordeelt en vindt dat ze niet voldoet aan de normen of verwachtingen die ze voor zichzelf heeft gesteld, of die door de maatschappij worden opgelegd. Dit kan zich manifesteren in allerlei vormen en situaties, van opvoeding tot tijd voor jezelf nemen.
Opvoedingskeuzes
Veel moeders voelen zich schuldig over de keuzes die ze maken met betrekking tot de opvoeding van hun kinderen. Dit kan variëren van de manier waarop ze hun kind disciplineren tot de voedingskeuzes die ze maken.
Werk-privébalans
Werkende moeders kunnen zich schuldig voelen omdat ze niet genoeg tijd met hun kinderen doorbrengen, terwijl thuisblijvende moeders zich kunnen afvragen of ze wel genoeg bijdragen aan het gezinsinkomen.
Persoonlijke tijd
Moeders die tijd voor zichzelf nemen – of het nu gaat om sporten, hobby’s of gewoon even ontspannen – kunnen zich schuldig voelen omdat ze die tijd niet aan hun kinderen besteden.
Onverwachte gebeurtenissen
Onvoorziene omstandigheden zoals ziekte, noodsituaties of zelfs een ongelukkige valpartij kunnen bij moeders een diep gevoel van schuld teweegbrengen.
De verschillende vormen van schuldgevoel
Moederschuldgevoel is niet eendimensionaal. Het kan subtiel zijn en op de achtergrond aanwezig, maar het kan ook intens en overweldigend zijn. Sommige van de meest voorkomende vormen van moederschuldgevoel zijn dagelijkse schuld, een continu of chronisch schuldgevoel, en incidentele schuldgevoelens.
Dagelijkse schuld
Dit zijn de kleine, alledaagse momenten waarop een moeder zich afvraagt of ze de juiste beslissing heeft genomen. Bijvoorbeeld: “Heb ik wel het juiste lunchpakket voor mijn kind ingepakt?” of “Heb ik te streng gereageerd toen mijn kind een driftbui had?”
Chronische schuld
Dit is een meer aanhoudende vorm van schuldgevoel, vaak gerelateerd aan grotere, doorlopende zorgen. Bijvoorbeeld: “Werk ik te veel en mis ik daardoor belangrijke momenten in het leven van mijn kinderen?” of “Ben ik wel een goede moeder omdat ik soms verlang naar mijn oude leven zonder kinderen?”
Incidentele schuld
Dit soort schuldgevoelens kunnen voortkomen uit specifieke gebeurtenissen of keuzes. Bijvoorbeeld: “Mijn kind is gevallen terwijl ik even niet oplette” of “Ik heb mijn kind tv laten kijken omdat ik moe was en even rust nodig had.”
Waarom ervaren moeders dit zo sterk?
Moeders ervaren schuldgevoelens om verschillende redenen, vaak als gevolg van de maatschappelijke verwachtingen en normen die op hen worden gelegd. De maatschappij verwacht vaak dat moeders altijd beschikbaar, zorgzaam en zelfopofferend zijn. Deze ongeschreven regels kunnen echter onrealistisch en onhaalbaar zijn, wat leidt tot gevoelens van tekortschieten.
Daarnaast speelt de vergelijking met anderen een grote rol. In het tijdperk van sociale media worden moeders voortdurend geconfronteerd met beelden van perfecte moeders en hun schijnbaar perfecte levens. Deze vergelijkingen kunnen onzekerheid en schuldgevoelens aanwakkeren, omdat het lijkt alsof andere moeders alles beter doen.
De interne druk die moeders zichzelf opleggen, is een andere belangrijke factor. Velen hebben een innerlijke criticus die hen voortdurend vertelt dat ze niet genoeg doen. Deze innerlijke stem kan bijzonder hard zijn en schuldgevoelens versterken, zelfs als de moeder objectief gezien uitstekend werk verricht.
Tenslotte is de balans tussen werk en gezin een bron van schuldgevoelens. Werkende moeders kunnen zich schuldig voelen omdat ze niet genoeg tijd met hun kinderen doorbrengen, terwijl thuisblijvende moeders zich schuldig kunnen voelen omdat ze geen financiële bijdrage leveren. Beide situaties kunnen leiden tot een gevoel van ontoereikendheid, waardoor moeders vaak worstelen met schuldgevoelens.
Schuldgevoel bij vaders
Hoewel schuldgevoelens vaak in verband worden gebracht met moeders, ervaren vaders deze gevoelens ook, zij het op een andere manier. Vaders worden geconfronteerd met een andere set maatschappelijke verwachtingen, meestal gericht op financiële stabiliteit en het balanceren van werk en gezin. Net als moeders kunnen vaders zich schuldig voelen over de tijd die ze met hun kinderen doorbrengen, vooral als ze lange werkuren hebben. De traditionele rol van de vader als kostwinner kan schuldgevoelens veroorzaken als hij denkt dat hij financieel en/of emotioneel niet genoeg bijdraagt aan de dagelijkse zorg voor zijn kinderen.
Hoewel de perceptie bestaat dat mannen minder vatbaar zijn voor emoties zoals schuld, ervaren vaders deze gevoelens wel degelijk, maar uiten ze mogelijk anders. Het stigma rond mannen en emotie kan ervoor zorgen dat vaders hun schuldgevoelens minder vaak delen of er minder openlijk over spreken. Net zoals moeders zichzelf vergelijken met andere moeders, doen vaders dat ook. De druk om een “perfecte” ouder te zijn, beïnvloedt beide geslachten, en ook vaders kunnen een innerlijke criticus hebben die hen vertelt dat ze niet genoeg doen.
Hoe kun je met mom guilt omgaan?
Hoewel schuldgevoelens normaal zijn, is het belangrijk om manieren te vinden om ermee om te gaan. Wat kan daarbij helpen?
Erken je gevoelens
De eerste stap is het erkennen van je schuldgevoelens. Begrijp dat deze gevoelens normaal zijn en dat je niet de enige bent die hiermee worstelt. Dit kan al een groot verschil maken in hoe je jezelf ziet en je zelfcompassie vergroten.
Herken onrealistische verwachtingen
Neem de tijd om te reflecteren op de verwachtingen die je van jezelf hebt. Zijn ze realistisch? Zijn ze haalbaar? Vaak leggen moeders zichzelf doelen op die bijna onmogelijk te bereiken zijn. Door deze verwachtingen bij te stellen, kun je je schuldgevoelens verminderen.
Zoek ondersteuning
Praten met andere moeders, een therapeut of een steun- groep kan enorm helpen. Het delen van ervaringen en horen dat anderen dezelfde gevoelens hebben, kan troost bieden en je helpen relativeren.
Neem tijd voor jezelf
Zelfzorg is cruciaal. Plan tijd in voor jezelf, ook al is het maar een paar minuten per dag. Dit kan je helpen om je batterij op te laden en beter om te gaan met de dagelijkse uitdagingen van het moederschap. De How About Mom app bevat een paar fijne meditaties, precies voor jou als drukke moeder
Focus op wat je goed doet
Maak een lijst van alle dingen die je goed doet als moeder of schrijf elke dag 3 dingen op die jij die dag goed gedaan hebt. Het is gemakkelijk om te focussen op wat je niet doet, maar je doet waarschijnlijk veel dingen fantastisch. Herinner jezelf hier regelmatig aan.
Wees flexibel
Begrijp dat perfectie niet bestaat. Kinderen opvoeden is een leerproces en fouten maken is een onderdeel daarvan. Wees flexibel en vergeef jezelf als dingen niet gaan zoals gepland.
Communiceer met je partner
Als je een partner hebt, is het belangrijk om open te communiceren over je gevoelens. Dit kan niet alleen helpen bij het verminderen van je schuldgevoelens, maar ook bij het verdelen van verantwoordelijkheden.
Wat is belangrijk om te weten over schuldgevoel als moeder?
Het is belangrijk om te begrijpen dat schuldgevoelens bij moeders vaak voortkomen uit een diepe liefde en zorg voor hun kinderen. Dit schuldgevoel is een teken van betrokkenheid en een verlangen om het beste voor je kinderen te doen.
Wel is het belangrijk om te erkennen dat deze gevoelens niet de overhand mogen nemen in je leven. Ongecontroleerde schuldgevoelens kunnen leiden tot ernstige gevolgen zoals chronische stress, angststoornissen en zelfs depressie. Dit kan niet alleen jouw welzijn beïnvloeden, maar ook dat van je gezin.
Weet dat je daarnaast niet alleen bent in deze ervaring. Veel moeders, ongeacht hun situatie of achtergrond, worstelen met vergelijkbare gevoelens van schuld. Dit kan variëren van werkende moeders die balanceren tussen carrière en gezin, tot thuisblijvende moeders die zich zorgen maken over hun bijdrage aan het gezinsinkomen. Het delen van deze gevoelens met anderen kan een belangrijke stap zijn in het verlichten van de last. Het zoeken van steun, of het nu via vrienden, familie of professionele hulp is, kan helpen om de schuldgevoelens te relativeren en te verminderen.
Leren omgaan met die schuldgevoelens
Om met mom guilt om te gaan is het essentieel om jezelf toestemming te geven om niet perfect te zijn. Elke moeder maakt fouten en heeft momenten van twijfel, en dat is volkomen normaal.
Het is belangrijk om mild te zijn voor jezelf en te focussen op de positieve aspecten van je moederschap. Zelfzorg en het onderhouden van een gezonde balans tussen de verschillende aspecten van je leven zijn daarbij cruciaal. Door bewust tijd vrij te maken voor ontspanning en persoonlijke groei, kun je niet alleen je schuldgevoelens verminderen, maar ook een betere, meer ontspannen moeder zijn voor je kinderen. Het is deze balans die uiteindelijk bijdraagt aan een gezonder en gelukkiger (gezins)leven. En onthoud, je bent goed genoeg precies zoals je bent.