Alles over clusteren bij borstvoeding en flesvoeding

Heb je nu al weer trek?! Een paar dagen na de geboorte, rond de 3 weken, rond de 6 weken, rond de 3 maanden en rond de 6 maanden gaan veel baby’s door een fase waarin ze een of meer dagen ‘clusteren’. We vertellen je in dit artikel hoe clusteren werkt bij flesvoeding en bij borstvoeding.

Wat is clusteren?

Als jou baby aan het clusteren is, heeft hij of zij de behoefte om meer en vaker te drinken. Vaak gebeurt dit aan het einde van de middag of in de vroege avond. Het is niet gek als jouw baby tijdens zo’n clusterperiode ieder uur of nog vaker bij jou wilt drinken.

Clusteren kan veel van je vragen. Het is goed om te beseffen dat dit normaal gedrag is voor een baby. En dat er hier ook sprake is van die welbekende ‘het is een fase’ en dat het weer voorbij gaat.

Hoe lang duurt clusteren?

Meestal houdt het clusteren maximaal drie dagen aan. Wat veel ouders merken is dat hun baby’s om de ‘hongerige periodes’ heen verder wel content zijn en in de dagen na het clusteren vaak beter of langer slapen.

Wanneer clusteren baby’s?

Veel ouders merken dat hun baby rond de 3 weken, rond de 6 weken, rond de 3 maanden en rond de 6 maanden een clusterfase meemaakt:

Clusteren rond 3 – 4 weken na geboorte

De kraamweek is voorbij, jullie zitten nog wel in de fase met een pasgeboren baby. Je baby kan inmiddels wat langer wakker blijven en de omgeving in zich opnemen, maar heeft nog niet veel manieren om zich te uiten behalve te huilen.

Clusteren rond 6 weken na geboorte

Zo’n 6 weken na de bevalling kan je baby nog veel last hebben van darmkrampjes en huiluurtjes en kan daardoor willen clustervoeden.

Clusteren rond 3 maanden

Misschien gaat je baby binnenkort wennen aan de opvang als jij weer start met werken. Daarom is het niet vreemd dat je baby geborgenheid en troost zoekt bij jou of jullie.

Clusteren rond 6 maanden

Rond 6 maanden kunnen de eerste tandjes doorkomen. Ook kan je baby rond de 6 maanden meer verlatingsangst en eenkennigheid hebben, ook een reden om te clustervoeden.

Clusteren bij borstvoeding

Bij moeders die borstvoeding geven kan clusteren nog een oorzaak hebben. Moedermelk wordt aangemaakt door het hormoon prolactine. Met name wanneer je rust, dus gedurende de nacht en ‘s ochtends vroeg is er het meeste van dit hormoon aanwezig. Prolactine neemt iets af gedurende de dag, waardoor je baby aan het einde van de middag vaker wil drinken om zo toch zijn voedingsbehoefte te vervullen. Hierdoor wordt bij jou de aanmaak van moedermelk gestimuleerd. Je ziet daarom ook vaak dat een borstgevoede baby juist tijdens regeldagen aan het clusteren is.

Tijdens clusterdagen wil je baby soms vaker gevoed worden. Verzorg daarom gevoelige tepels goed (bijvoorbeeld met lanoline) en zorg voor veel huid op huid contact met je kleintje in de middag, vroege avond of in de nacht.

Clusteren bij flesvoeding

Ook een baby die flesvoeding krijgt wilt soms clusteren. In dat geval zal het meer gaan om jouw nabijheid, maar soms ook om een extra hoeveelheid voeding om langer door te kunnen slapen. Anders dan bij borstvoeding wil je bij kunstvoeding wel opletten met de hoeveelheid melk die je aanbiedt. Je kunt hierop inspelen door tijdens het clusteren kleinere hoeveelheden te geven. Zo kun je je kindje meerdere keren laten drinken, zonder dat je kleintje teveel binnen krijgt.

Probeer om een speen met een langzame toevoer te gebruiken en je baby tijdens het drinken voldoende pauzes te geven. Je kunt ook kijken of je kindje alleen al rustiger wordt als je hem dicht bij je draagt of een fopspeen geeft. Eventueel kun je je kind ook slokjes water geven als je kindje al genoeg voeding heeft gehad. Zo voorkom je dat je je kindje overvoedt tijdens clusterperiodes.

Waarom clusteren baby’s?

Clusteren heeft verschillende oorzaken. Soms heeft jouw baby vooral veel behoefte aan geborgenheid en veiligheid, zeker als het bijvoorbeeld een drukke dag is geweest met veel prikkels. Soms heeft een baby behoefte aan lichamelijk contact. Vaak als je een dag op pad bent geweest zonder je kind, heeft je baby behoefte aan tijd met zijn moeder. Het voeden geeft je kindje dan een gevoel van geborgenheid.

Het kan ook zijn dat jouw baby een grote zuigbehoefte heeft. Zuigen geeft een baby een fijn en veilig gevoel en dat is weer nodig om alle indrukken van de dag te verwerken. Clusteren kan er ook voor zorgen dat een baby daarna in staat is om een aantal uur achter elkaar door te slapen.

Clusteren en regeldagen

Naast clustervoedingen hebben baby’s ook regeldagen. Regeldagen gebeuren eens in de zoveel tijd en houden een paar dagen aan. Regeldagen zijn bedoeld om de melkproductie omhoog te krijgen, terwijl clusteren eerder geborgenheid, troost en comfort als doel heeft.

Tips als je baby veel wil drinken

Een baby die wil clusteren kan soms uitdagend zijn. Je kan het gevoel hebben continu met het voeden in de weer te zijn en nergens anders aan toe te komen. Tips om om te gaan met clusteren:

• Voor jouw kindje is het het beste om tegemoet te komen aan zijn of haar behoeften en vaker de borst of fles aan te bieden. Ook als dit betekent dat je tijdelijk van jullie normale ritme afwijken – als daar al sprake van is.
• Toegeven aan het clusteren zal er meestal voor zorgen dat jouw baby’tje inderdaad rustiger wordt.
• Probeer hem of haar los van het voeden veel bij jou te houden, huid-op-huid contact en de nabijheid te bieden waar jouw kindje behoefte aan heeft.