Door te kolven krijgt je baby ook jouw moedermelk wanneer jij niet in de buurt bent. Als je kolft je wanneer je baby anders de borst zou krijgen, blijft je melkproductie goed op gang. Wat komt er allemaal kijken bij kolven? Hoe vaak, wanneer en hoeveel kolf je?
How About Mom
Met ons team van 50 experts geven we jou betrouwbare informatie en advies in deze bijzondere fase van je leven.
Door te kolven krijgt je baby ook jouw moedermelk wanneer jij niet in de buurt bent of je baby niet de borst kunt geven. Afkolven kan met de hand of met een borstkolf. Een borstkolf imiteert de zuigbeweging van de baby, zodat de toeschietreflex wordt opgewekt en de moedermelk gaat stromen.
Krijgt baby even veel melk bij kolven als bij borstvoeding?
Als je baby borstvoeding krijgt, weet je nooit precies hoeveel hij of zij drinkt. Soms is dat lastig, bijvoorbeeld als je je zorgen maakt over of je baby genoeg drinkt of aankomt.
Realiseer je dat de hoeveelheid afgekolfde melk vaak wat minder dan wat een baby uit de borst drinkt. Een baby heeft de meest efficiënte en natuurlijke manier van drinken: een kolf is en blijft een mechanisch apparaat. Ook de hoeveelheid en kleur van de melk kan per kolfsessie variëren. Dat geeft verder niets.
Kolfapparaat kiezen
Als je besluit om te willen kolven, is een kolfapparaat of borstkolf een handig hulpmiddel. Er zijn verschillende soorten borstkolven: welke bij jou past hangt van de situatie af. Wil je af en toe een flesje afgekolfde melk aan je kindje kunnen geven of ga je intensief op het werk kolven? Je wens zal uiteindelijk de keuze voor het kolfapparaat bepalen.
Wanneer starten met kolven?
Er zijn verschillende situaties wanneer je kunt starten met kolven.
- Kolven tijdens de zwangerschap, ook wel antenataal kolven
- Kolven in de kraamweek
- Kolven bij een premature baby
- Kolven als je weer aan het werk gaat
- Fulltime kolven als borstvoeding niet lukt of gaat
Kolven tijdens de zwangerschap: antenataal kolven
Er zijn omstandigheden die invloed kunnen hebben op je melkproductie, waardoor het geven van borstvoeding lastiger kan gaan. Bijvoorbeeld als je (zwangerschaps)diabetes hebt, in het verleden een borstoperatie hebt ondergaan, een tweeling of meerling verwacht, of eerder een lage melkproductie hebt gehad. Het afkolven van colostrum tijdens de zwangerschap kan in deze situaties zinvol zijn. Laat je goed begeleiden: een lactatiekundige kan met je meedenken.
Als je in het ziekenhuis bevalt, kunnen protocollen aangeven dat je baby snel na de geboorte bijgevoed moet worden, bijvoorbeeld bij zwangerschapsdiabetes, prematuriteit of dysmaturiteit. In dit geval krijgt het kindje meestal kunstvoeding tenzij er al moedermelk beschikbaar is.
De belangrijkste reden om te kolven in de zwangerschap is het verzamelen van colostrum, om te voorkomen dat je baby bijgevoed wordt met kunstvoeding na de geboorte. Bespreek je persoonlijke situatie tijdens de zwangerschap met een lactatiekundige zodat zij je daarin kan adviseren en ondersteunen.
Bij een zwangerschap zonder complicaties is het niet nodig om alvast intensief met de hand te gaan kolven. Je hoeft geen voorraad aan te leggen voor na de geboorte. Wel kan het fijn zijn om de techniek van met de hand afkolven onder de knie te krijgen. Weten hoe het voelt om je borsten te masseren en te kolven kan handig zijn wanneer dit na de bevalling nodig blijkt te zijn. Moeders die al voor de bevalling met de hand hebben leren afkolven, hebben meer vertrouwen in het slagen van de borstvoeding. Mocht je baby niet in staat zijn om zelf aan de borst te drinken na de geboorte, dan kun je jouw baby toch van voeding voorzien en jouw melkproductie stimuleren.
Afkolven van colostrum
Hoe gaat het afkolven van colostrum in zijn werk? Je kunt hier ongeveer vanaf de dertigste week van de zwangerschap mee beginnen. In deze video legt lactatiekundige Céline uit hoe je kunt kolven met de hand.
Masseer van tevoren je borsten met beide handen en pas vervolgens de techniek van met de hand kolven toe. Vang het colostrum op in een bakje of lepeltje en zuig het op in een spuitje, bijvoorbeeld van 5 milliliter. Je kunt vervolgens het spuitje in een plastic zakje in de diepvries bewaren, het liefste voorzien van een etiket met de datum van het afkolven. Haal het spuitje (of meerdere) uit de diepvries als de bevalling begint zodat je na de geboorte de melk direct kunt gebruiken.
Kolven in de kraamweek
Aan het begin van de borstvoedingsperiode en in de eerste weken van je kraamtijd is het belangrijk om het ritme van je baby te volgen door te kijken en te luisteren naar wat hij nodig heeft. Je noemt dit voeden op verzoek. Als je borstvoedingsproblemen ervaart in de kraamweek, is het belangrijk om zoveel mogelijk aan te leggen. Als het nodig is om je baby wat bijvoeding te geven in de kraamweek, is kolven met de hand de eerste stap. Door het opvangen van de colostrum en voeding kun je je baby makkelijk extra voeding geven.
Als bijvoeding echt nodig is omdat de baby te veel afvalt of het aanleggen niet lukt, dan kun je wel een borstkolf overwegen in de kraamweek. Je hoeft niet direct een borstkolf te kopen: er zijn ook borstkolven te huur vanuit het ziekenhuis, een kraambureau of thuiszorgorganisatie. Vaak zul je dan alleen een eigen afkolfset moeten aanschaffen.
Kolven als je weer gaat werken
Veel vrouwen starten met kolven als ze weer aan het werk gaan. Als de melkproductie eenmaal goed op gang gekomen is, kun je starten met kolven. Hiermee kun je zorgen dat er voor jouw baby voeding beschikbaar is als jij weg bent en kun jij bijvoorbeeld op je werk of onderweg kolven tijdens voedingsmomenten. We vertellen je meer over het bewaren van afgekolfde melk en opwarmen van afgekolfde melk.
Kolven bij pijn of klachten
Heb je last van een borstontsteking of tepelkloven? Dan kan tijdelijk kolven handig zijn om een pauze in te bouwen je borst rust te gunnen. Door tijdelijk te kolven kunnen tepelkloven en wondjes herstellen. Ook een hydrogel pad kan erg helpen om het ongemak of de pijn te verlichten. En zoek vooral uit wat de oorzaak van de pijn is. Verzorg ook je tepels door ze na elke voedings- of kolfsessie even aan de lucht te laten drogen en dun met een tepelcrème in te smeren.
Onmisbare vaardigheid: kolven met de hand
Wat ons betreft is met de hand kolven een onmisbare techniek. Als je pasgeboren baby niet in staat is om colostrum uit je borsten te drinken, kan het een geruststelling zijn dat je weet hoe je dit zelf eruit kunt halen en kunt opvangen. Je eigen handen kunnen het werk doen. Je hebt geen borstkolf nodig.
Wanneer stuwing optreedt kunnen je borsten zo vol raken dat er veel spanning rondom de tepel ontstaat, wat het aanleggen moeilijker maakt. Ook dan kan het fijn zijn om kort van tevoren met de hand te kolven om de druk te verminderen en het voor je baby makkelijker te maken om aan te happen.
Hoe vaak moet ik kolven?
Als je een voorraad wilt aanleggen, dan is het slim om tijdens of direct na de ochtendvoeding te kolven. Je borsten zijn na een nacht meestal zo vol dat je baby ze niet helemaal leegdrinkt. Je kunt ook een uurtje na de voeding afkolven. Op die manier spaar je kleine beetjes op. Als je kolft op je werk, doe je dat in principe zo vaak als de baby zou drinken. We vertellen er meer over in het artikel over starten met kolven.
Tips voor afkolven
Sommige vrouwen hebben er geen enkel probleem mee, maar voor andere vrouwen is het lastiger om voldoende melk te kolven. De volgende tips kunnen je helpen:
- Ontspanning is erg belangrijk tijdens het kolven. Ontspan, masseer en maak je borsten warm. Zoek een fijne, rustige plek op om te kolven.
- Activeer je borsten: masseer je borsten en maak je borsten warm. Hiermee wek je het toeschieten van de melk op.
- De toeschietreflex kan eerder op gang komen als aan je kind denkt. Kijk naar een foto, een filmpje van je baby en je zult merken dat je borsten eerder een ‘seintje’ krijgen.
- Koop passende borstschilden. Als borstschilden te groot of te klein zijn voor je tepels, kunnen je tepels of tepelhoven beschadigen en werkt de zuigkracht van een kolfapparaat niet goed.
- Zorg goed voor jezelf: borstvoeding geven en kolven vragen veel van je! Zorg daarom dat je zelf ook voldoende eet en drinkt.
How About Mom: een 'onmisbare app voor aanstaande moeders' 📲
