Hoe verzorg je een pijnlijke vagina na de bevalling

Laten we eerlijk zijn: als je bent bevallen is het niet de vraag of je een pijnlijke vagina zult hebben, maar hoe erg deze pijn is en hoe lang je hier last van hebt. Hoe het er down under voor staat na een (vaginale) bevalling hangt vaak samen met het verloop van de bevalling. Denk aan de duur van de bevalling, de grootte van je kindje, of je een knip hebt gehad en of – en in welke mate – je uitgescheurd bent.

Vagina na bevalling

Toen ik de eerste keer moest plassen na de bevalling, moest ik even flink op mijn kiezen bijten op de wc. ‘Dit doet nog meer pijn dan de bevalling zelf’, dacht ik. Oké, een tikkeltje overdreven. Maar hey, plassen kan wel serieus pijnlijk zijn die eerste dagen. Zelfs al ben je niet gescheurd of geknipt, dan nog is er een flink object (een baby!) uit je vagina gekomen, dus kunnen simpele zaken als plassen of rechtop zitten pijnlijk zijn. Je vagina, perineum en anus kunnen na een bevalling dus wel wat extra zorg gebruiken. Het herstel van het gebied rondom je vagina is in de meeste gevallen een kwestie van tijd, maar er zijn gelukkig wel dingen die je kunt doen om de klachten wat te verminderen.

Neem rust

Het spreekt hopelijk voor zich, maar neem voldoende rust. Er is een gezegde dat luidt: 7 dagen in het bed, 7 dagen op het bed en 7 dagen rond het bed. Misschien wil jij al eerder dingen ondernemen, maar vergeet vooral niet dat rust de allerbeste manier is om jouw lijf zo goed en gezond mogelijk te laten herstellen van de impact die een bevalling op je heeft.

Herstel van vagina: even luchten

Zorg dat je de eerste dagen na de bevalling regelmatig even met een ontbloot onderlichaam in bed gaat liggen zodat je vagina (en eventuele hechtingen) wat kunnen luchten. De combinatie van bloedverlies na de bevalling en kraamverband kan het wat broeierig maken, dus je vagina en perineum af en toe blootstellen aan lucht is belangrijk. Leg gewoon een handdoek of matje onder je billen. Zorg er wel voor dat er niet net kraamvisite aan je bed staat. Dat is wat minder relaxt…

Billen in de lucht

Als je na de bevalling veel rechtop staat, zakt het vocht dat je tijdens je zwangerschap verzamelde (en nu langzaam aan het verliezen bent) precies naar de plek waar je het niet wilt hebben. Ouch! Vandaar dat rust nemen nu zo belangrijk is. Om je lichaam daarbij te ondersteunen kun je een kussen onder je billen leggen, zodat deze een beetje hoger dan je benen liggen. Zo kan het opgehoopte vocht makkelijker wegzakken. Dat biedt ongetwijfeld meer comfort!

Keep it cool & daarna hot

De zwellingen in je vagina die ontstaan zijn door het persen, kun je het beste tegenaan door te koelen. Het makkelijkst zijn van die icepacks, maar heb je die niet in huis dan kun je ook maandverband nat maken, in een boterhamzakje doen en in de vriezer leggen. Zo heb je een zelfgemaakte icepack.

Een oud middeltje, vertelt kraamhulp Monique, is appelstroop in zakje in de vriezer doen. Dit bevriest namelijk niet maar is koud en blijft zacht en kneedbaar. Een paar eetlepels is genoeg, wel opletten dat je het zakje goed dichtmaakt. Hou zo’n (huisgemaakt) koelelement niet direct tegen je vagina, maar doe er bijvoorbeeld een hydrofiel washandje omheen. Het zakje met appelstroop kun je na gebruik weer terug in de vriezer doen.

Goed om te weten: na 24 uur heeft koelen geen effect meer en kun je de koude compressen het beste vervangen voor warme. Warmte zorgt namelijk voor een verbeterde doorbloeding en bevordert daarmee het genezingsproces. Hiervoor kan een kruik of kersenpitkussentje goed werken.

Met je billen in de kamille

Een van de dingen die mijn kraamhulp Celine na de geboorte van Olivia voor me deed, was een badje van afgekoelde, slappe kamillethee maken. Ze spande een grote plastic zak (of vuilniszak) over de drukpunten van de wc-bril en maakte deze vast. Hier deed ze wat lauwe kamillethee in. Door het water zakte het plastic een beetje in, zodat er een badje ontstaat. Het wordt afgeraden om in bad te gaan zitten in de weken na de bevalling, wegens infectiegevaar als je nog bloedverlies hebt. Het gaat erom dat je vagina en/of hechtingen enkele minuten kunnen ‘badderen’ in de koude kamillethee, maar je wilt voorkomen dat er water in je vagina en baarmoedermond terecht komt.

Druk uitoefenen

Wissel in de eerste dagen na de bevalling het liggen of hangen in bed of op de bank, af met zitten op een harde stoel. Dat klinkt onaangenaam, en dat is het ook, maar het is wel nodig om de zwellingen tegen te gaan.

Spoelen

Plassen kan, zeker in die eerste paar dagen net na de bevalling, enorm branderig aanvoelen. Zeker als je hechtingen hebt na een scheur of ruptuur. Het helpt om een flesje of bidon met water bij de hand te hebben, zodat je tijdens het plassen wat (lauw) water ‘mee kan laten lopen’. Plassen onder de douche is ook een goed alternatief. Je kunt het water ook gebruiken om na het plassen de boel schoon te spoelen en dan zachtjes te deppen met wat wc-papier of een zachte handdoek.

Pijnstilling

Heb je veel pijn van jouw hechtingen? Neem dan op geregelde tijdstippen pijnstilling. Vraag aan je verloskundige of kraamverzorgende of ze je kan helpen met een schema voor het innemen van je paracetamollen. Als je wacht tot de pijn weer volledig opkomt, dan duurt het langer voordat de pijnstiller zijn werk doet.

Hechtingen

Heb je vanwege een knip of scheur een paar hechtingen na de bevalling? Hou deze dan goed in de gaten, en vraag de kraamzorg dat ook te doen. Hechtingen kunnen in het begin wat pijnlijk zijn en na een paar dagen wat gaan trekken of jeuken. Als het goed is vallen hechtingen er na zo’n 7 – 10 dagen vanzelf uit, of lossen ze op. Heb je erg last van dat trekkerige gevoel? Dan kun je vragen of de verloskundige even voor je na wilt kijken of de hechting er eventueel al eerder door haar uitgehaald kan worden.

Bloedverlies na de bevalling

Je zult een paar weken last hebben van bloedverlies na de bevalling. Het varieert van vrouw tot vrouw of dit bloedverlies lijkt op een menstruatie, of dat je nog een tijdje met die grote kraamverbanden in mag lopen (jep, that’s me). Let erop dat het kraam- of maandverband dat je gebruikt van honderd procent katoen en zonder plastic is. Het wordt afgeraden om in die eerste periode tampons te dragen om infectie-gevaar te voorkomen.

Tenslotte: de meeste vrouwen hebben in de kraamperiode last van pijn of ongemak, maar je vagina is ook in staat om weer te herstellen na een bevalling. Misschien kijk je nu naar beneden en denk je ‘help, komt dat nog goed?’ – dan troosten we je. Yes, het komt weer helemaal goed. Zorg jij dan nu vooral even goed voor jezelf?

Meer lezen?
“Ze wás mijn beste vriendin, maar nu…”: vrouwen over hun vagina na de bevalling
Wijdere vagina na de bevalling: wat kun je verwachten?